Ukrainera: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t r2.6.4) (robota Erantsia: pa:ਉਕਰੇਨੀ ਭਾਸ਼ਾ |
No edit summary |
||
22. lerroa:
[[Fitxategi:Ukraine cencus 2001 Ukrainian.svg|thumb|left|2001eko erroldaren arabera, hiztun gehienak herrialdeko ipar eta mendebaldean bizi dira.]]
Errusiera zaharra bitan banatu zen Erdi-Aroan; ipar-ekialdekoa ([[Novgorod]] eta [[Mosku]]koa) gaurko [[errusiera]] bihurtu zen; hego-mendebalekoa, [[Polonia]] eta [[Lituania]]ra lotuta, gaurko bi hizkuntzatan bihurtu zen: [[bielorrusiera]] eta [[ukrainera]].
Errusiako Inperioaren garaian, ukrainera bigarren hizkuntzarik mintzatuena zen. Bestela, [[Sobiet Batasuna]]ren lehenengo urteetan, 1921etik 1932ra tolerantziaren politika eta hizkuntzaren hedapenaren aldekoa egon zen. Hortik aurrera eta 1957 arte, hala ere, jazarpena eta errusieraren inposaketa jasan behar izan zuten hiztunek. [[Nikita Khrustxev]] ukrainarraren agintaldian, 1960ko hamarkadaren hasieran, berriro ere babesa eduki zuten ukrainerazko hiztunek, bai eta hurrengo urteetan Petro Xelestekin ere. 1980ko hamarkadan, aldiz, Volodimir Stxerbitski atzera errepresiora lerratu zen, [[Mikhail Gorbatxov]]en erreformak iritsi bitartean.▼
▲Errusiako Inperioaren garaian, ukrainera bigarren hizkuntzarik mintzatuena zen; hala ere, ez zen ofizialki erabilita, baztertuta baizik (errusiar txikia deitzen diote). Bestela, [[Sobiet Batasuna]]ren lehenengo urteetan, 1921etik 1932ra tolerantziaren politika eta hizkuntzaren hedapenaren aldekoa egon zen. Hortik aurrera eta 1957 arte, hala ere, jazarpena eta errusieraren inposaketa jasan behar izan zuten hiztunek. [[Nikita Khrustxev]] ukrainarraren agintaldian, 1960ko hamarkadaren hasieran, berriro ere babesa eduki zuten ukrainerazko hiztunek, bai eta hurrengo urteetan Petro Xelestekin ere. 1980ko hamarkadan, aldiz, Volodimir Stxerbitski atzera errepresiora lerratu zen, [[Mikhail Gorbatxov]]en erreformak iritsi bitartean.
Azkenik, 1991tik aurrera eta independentzia lortu ondoren hizkuntzaren ofizialtasuna erdietsi zuten hiritarrek.
== Dialektoak ==
Hiru dialekto nagusiak daude:
- Iparraldekoa, Ukrainako iparraldean, eta [[Bielorrusia]] ta [[Polonia]]ko mugaldeak
- Hegoekialdekoa (hizkuntza ofizialaren iturri nagusia) Errusiako eskuale batzutara zabalduta
- Hegomendebalekoa (batzuek [[Karpatoak|Karpato]]etako "rusyn"era hizkuntza proprioa dela uste dute)
== Alfabetoa ==
| |||