Toloño mendilerroa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Adrar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Adrar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
6. lerroa:
 
== Izena ==
Mendilerroaren izenak eztabaida handia sortu izan du. [[Euskaltzaindia]]k [[1990]]ean argitaratu zuen txostenean '''Toloño''' izena idazkietan zein herrietan [[José Antonio González Salazar]]rek jasotako testigantzetan agertzen zela ondorioztatu zuen. Aldiz, zenbait ikertzailek, batez ere [[Salvador Velilla]]k, ''Sierra de Cantabria'' izenaren alde jo zuenzuten, mendilerroaren ekialdeko zatiari dagokionez. Egoera nahasiaren aurrean Akademiak txosten zehatzagoa argitaratu zuen [[2010]]ean<ref>''Euskera'' 2010, 55, 1.zkia., 446-485.or.</ref>. Bere ondorio nagusiak hauexek dira:
* '''Toloño''' izenaren erabilera oso zaharra da, [[Erdi Aro]]tik dokumentatuta baitago. Mendilerro osoa izendatzeko ere testigantza ugari dago.
Itxura batean, mendilerroaren jatorrizko izena "Toloñoko mendilerroa" zen. erabiltzen den lehen aldia 1806an da, Madrilen argitaratutako ''Diccionario Histórico de la Real Academia'' liburuan hain zuzen<ref>[http://www.santurtzieus.com/irakasle/materialak/artikuluak/onomastika.htm#Tolo%C3%B1o%20mendia%20Cantabriaren%20iparraldean%20dago Mikel Gorrotxategiren artikulua Deia egunkarian]</ref>. Argitalpen horretan bertan Toloño izena mendebaldeko zatira mugatu zen. Kantabria izena Logroño eta Oion artean existitu zen hiri baten izena da.
* [[XIX. mendea]] arte hain mendilerro luzeentzat ez ohi zen izenik erabiltzen eta biztanleek zati bakoitza izendatzen zuen.
* Erabili den baina gaur egun hilik dagoen beste izen bat ''[[Sonsierra]]'' edo ''[[Nafarroako Sonsierra]]'' da, egun [[Arabako Errioxa]], [[Briñas]], [[San Vicente de la Sonsierra]] eta [[Ábalos]] dauden lurraldeak (hau da mendilerrotik [[Ebro]]rakoak) ere zuena.
* ''Sierra de Cantabria'' izena [[1790]]tik baino ezin da dokumentatu eta bide kultistaren bitartez sortua da, Logroño eta Oion artean dagoen ''Cantabria'' delako mendian oinarrituta<ref>[http://www.santurtzieus.com/irakasle/materialak/artikuluak/onomastika.htm#Tolo%C3%B1o%20mendia%20Cantabriaren%20iparraldean%20dago Mikel Gorrotxategiren artikulua Deia egunkarian]</ref>.
* Mendilerroa bi zatitan banatzeari (mendebaldeari "Toloño" eta ekialdeari "Cantabria") ere ez deritzo ondo Euskaltzaindiak, biztanleriaren pertzepzioaren eta geografiaren arabera batasuna baitu.
 
== Mendiak ==