Auguste Comte: berrikuspenen arteko aldeak

'''Auguste Comte''' Frantzian jaio zen (Montpellierren) 1798 ko urtarrilean. Hil Parisen, 1857.an, 59 urte zituelarik. Comte soziologia hitzaren sortzailea izan zen. Hasiera batean, zientziaren izena fisika soziala zen. Honela, bere prespektibaikuspuntua besteengandik desberdintzeko soziologis hitza sortuz. Modu honetan, soziologia zientzia bezala sortu zen.

Garai horretan, Frantziako iraultzak aldaketa sozial garrantzitsuak ekarri zituen eta industriaren garapenarekin gora-behera handiak pairatzen ari zituzten gizakiak. Honela, bera saiatu zen eraikitzen gizartea aztertzen duen zientzia eraikitzen. Comteren ustetan, disziplina bakoitzak badu objektu propioa ikaskuntzan, denek elkarren artean logika eta metodo zientifiko amankomunak dituzte.

Comteren filosofiak Francis Baconek hasitako filosofia modernoari jarraipena eman zion. Comtenek [[L'Encyclopédie]] zabaldu zuen helburu honekin: orden soziala ezarri nahi zuen teoria zientifikoak aintzat hartuzhartuta. horrelaHorrela, teoria teologikoak edo metafisikoak albo batera utzizutzi zituen.

[[Rousseau]]k eta [[Voltaire]]k ez bezala, Comtek [[erreforma soziala]] kontserbadoreagoa eta kontrairaultzaileagoa planteatu zuen. [[Iraultza Frantsesa]] oinarri hartuta, aipatutako bi autoreei Comtek leporatu zien haien metafisika utopikoaren bidez ezin zutela gizartean orden eta moral soziala ezarri leporatu zien.

Comteren oinarrizko ideia zientzia guztiekguztiak hierarkizaturikmailakatuta zeudela zen. Horrela, piramidearen oinarrian [[matematika]] zegoen. Horri jarraituz, mekanika, fisika, kimika, biologia. Eta gailurrean ordea, Gizartearen Zientziarekin topo egingo dugu, hau da, Soziologia topatuko dugu. Comtek [[Soziologia]]n gizartearen arazoen erantzunak ikusi zituen. [[Soziologia]]rekiko gehiegizko mirespenaren ondorioz, gizarte zientzia hori erlijio laikotzat hartu zuen, positibismoa sortuz. PsitibismoakPositibismoak esaten du zientzia bakarrik zentratu behar duela ikusi ahal eta neurtu ahal ditugun gauzetan, hau da, esperientziaren bitartez ezagutzen ditugunak.

Oinarrizko legelegea ere deitua den hiru aroen lege honek dioenez, gizateria bere osotasunean eta gizabanakoa horren zati gisa, garapen maila intelektual ezberdinei dagozkien hiru garai sozial ezberdinetatik igarotzera mugatua dago: '''Aro erlijioso edo teologikoa, aro metafisikoa eta aro positibo edo zientifikoa.'''

Aro batetik bestera igarotzeak gizartearen aurrerapen lege bat suposatzen du, beharrezkoa eta unibertsala dena. Lege honen arabera aro teologikoan, gizakiak, naturako zergatiak eta azalpenak naturaz gaineko indarretan bilatzen ditu. Lehenik eta behin, fetitxismoaren bidez eta geroago politeismo eta monoteismoaren bidez. Era honetako jakintzei autoritatezko eta hierarkiazko ideietan sostengatutako gizarte militarramitologia dagozkioadibidez.

Aro metafisikoan arrazionaltasun teologikoa zalantzan jartzen da eta naturaz gainekogaindiko indarrak berezkobenetako gauzetan(itxurak, esentziak beste batzuen artean) oinarritutako entitate abstraktuengatik ordezkatuakordezkatzen dira. Aro honetan gizakiak ez du bilatzen gauzak zer diren jakitea, baizik eta esperientzia eta behaketaren bidez horiek nola jokatzen duten azaltzea, fenomenoen bidez deskribatuz. Era honetako jakintzei gizarte industriala dagozkie, orden soziala zihurtatuko duten zientifiko eta adituek zuzenduko dutena.

Positibo terminoak errealitateari egiten dio erreferentzia, hau da, subjektuari dagokiona alde batera uzten duutziz. Honek erabilgarria, egiazkoa, zehatza, konstruktiboa eta erlatiboa izatea du helburu. Azken batean, ez du determinismo absoluturik lortzen apriorizko nozioen bidez.

XIX. mendean, soziologiaren ideia nagusiagarrantzitsua izan zen, ez soilik Comterentzat. Hala ere, Comte zientzia horrekiko izan zuen mirespena izugarrizkoa izan zen.