Zirauki: berrikuspenen arteko aldeak

| herritarra = ziraukarraziraukiar, Ziraukiko

| webgunea = http://www.cirauqui.com www.cirauqui.com

== Inguru naturala eta kokapenakokalekua ==

Ziraukiko klima mediterraniarramediterraneoa da orokorreanoro har, nahiz eta udalerriaren iparraldean klima azpimediterraniarrarenazpimediterranoaren ezaugarri batzuk aurkituere badituen. Urteko batez- besteko tenperaturak aldakorrak dira kokagunearen arabera, baina 12 eta 14 gradu artekoak izaten dira. Prezipitazioak 400 eta 500mm500 mm ingurukoak izaten dira herrigunean, eta 800mm800 mm edo gehiagokoak Ziraukiko mendiguneetan. Urteroko egun euritsuak 80 izaten dira batez- beste.

Iparralde eta mendebaldean, klima azpimediterraniarrariazpimediterranoari dagozkion landare eta zuhaitz espezieak aurki daitezke. Jatorrizko landareditik 310 hektarea arte baino ez dira kontserbatzen. Herrigunetik gertu zegoen arte eta haritzez osatutako 145 hektareako basoa, [[1940ko hamarkada]]n desagertu zen. Birlandaturiko pinuek 52 hektarea hartzen zituzten [[XX. mendea]]ren amaieran.

[[Erdi Aroa]]n zehar herria [[Lerin]]go konderriko herria izan zen, eta inguruko herriek izan ez zuten egitura administratibo desberdina izan zuen. [[1425]]ean Carlos III.a Nobleak Leringo konderria konderria sortu zuen, bere laba Juana Beaumonteko Luisekin ezkondu ostean. Konderria honako herriek osatzen zuten hasiera batean, [[Lerin]], [[Eslaba]], [[Sada]], [[Sesma]] eta [[Zirauki]]. BeaumontekoBrianda BriandakBeaumontekoak, [[Lerin]]go bostgarrenbosgarren kontesakondesa zenak, Toledoko Diegorekin [[1564]]ean ezkondu zenean, konderria [[Alba]]ko etxeari lotu zuen.

|+'''Ziraukiko Udala- (2007)'''

|+'''Ziraukiko Udala- (2011)'''

[[Nafarroa]]ko gobernuak onartutako [[Euskararen Foru Legea]]ren arabera, Zirauki eremu ez-euskalduneko udalerria da, eta hori dela; etahorrenbestez, hizkuntza ofizial bakarra [[gaztelania]] da. [[2001]]eko erroldaren arabera, herritarren %7,98k zekien [[euskara]]z hitzegiten.

[[2008]]an [[IU|Nafarroako Ezker Batuak]] eta [[Nafarroa Bai]]k [[Euskararen Foru Legea]] aldatu eta gune mistoan udalerri gehiago sartzeko (horien artean Zirauki) proposamena aurkeztu zuten [[Nafarroa]]ko legebiltzarrean. [[UPN]] ez beste talde guztien baiezko botoarekin proposamena aurrera aterako zela zirudienean, [[PSN]] alderdiaren ustegabekoustekabeko jarrera aldaketak, atzera bota zuen gune mistoaren hedapena<ref>[http://www.euskarakultur.org/eke/accion/noticia.NoticiaViewPDF?noticia_id=16106&idIdioma=1 Euskarakultur.com webguneko albistea.]</ref>.

[[2009]]ko [[urtarril]]etik, udalerriaren izen ofiziala Cirauqui <> Zirauki da<ref>[http://www.navarra.es/home_eu/Actualidad/BON/Boletines/2009/8/ Nafarroako gobernuak 2009ko Urtarrilaren 19an kaleratutako dekretua.]</ref>.

Ziraukik Gurutzearen egunaren inguruan ospatzen ditu jaiak [[irailaren 14]]a, meza, bigantxak eta mozorro lehiaketa izaten dira. "Jai txikiak" bestalde [[maiatzaren 1]]ean ospatzen dira, San Kristobalgo erromeriarekin batera. Santuaren irudia izen bereko parrokiatik atera eta herriko baselizaraino joaten dira ziraukitarrakziraukiarrak.

[[Lizarrako merindade]]ko herri askok bezala, Ziraukik San Isidro eguna ospatzen du, nekazarien patroia. Egun ortanhorretan 30 minutu irauten duen prozesioa antolatzen da, parrokiatik, Ziraukiko zelaietara. Bertan herriko abadeak, zelaiak bedeinkatu ostean, herrigunera itzultzen dira ziraukitarrakziraukiarrak. Horrez gain, San Blas eta San Gregorio. [[IhauteriakInauteriak|IhauterietanInauterietan]], herritarrak kalera irten eta Santa AgaterenAgataren omenezko [[euskara|euskal]] abestiak kantatzen dituzte.