Mitologia azteka: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
6. lerroa:
Filosofia moralizatzaileek ez bezala, erlijio azteka ez zegoen [[paradisu]]-[[infernu]] edo [[gaizki]]a-[[ongi]]a problematikan oinarritua. Ameriketako beste erlijioen antzera, unibertsoaren bitasunean oinarritzen da, [[bizi]]a eta [[herio]]a bi osagarritzat hartzen zituena, eta ez bi aurkakotzat.
Jainko batzuk, [[Tezcatlipoca]] eta [[Quetzalcoatl]] adibidez, antzinagoko zibilizazioetan dituzten sustraiak. Askotan, aztekek beste kulturetako jainkoak bereganatzen zituzten eta, hortaz, gurtza baimentzen. Batzuetan, kanpotarren jainkoak aztekenenkin bat egiten edo asimilatzen zituzten. Horrela bada, jainko askok itxura eta izen ugari zituzten, jainkoaren ezaugarri edo egiteko bakoitzaren arabera alda zitekeena. Noiz behinka, bi jainko batu egiten ziren eta bata beste bihurtu.
Azteken jainko ugariak gaika taldekatu daitezke
'''Kultura jainkoak'''
27 ⟶ 26 lerroa:
*[[Centzon Huitznahua]] (''400 hegoaldetarrak'') - izarren jainkoa
*[[Ehecatl]] - haizearen jainkoa (batzuetan Quetzalcoatlekin bateratua)
'''Sortze jainkoak'''
47 ⟶ 45 lerroa:
*[[Centzon Totochtin]] (''400 untziak'')- mozkorraren jainkoa
**[[Ometochtli]] (''Bi untxi'') - Centzon Totochtin-en buruzagia, emankortasunaren eta mozkorraren jainkoa
'''Emankortasunaren eta artoaren jainkoak'''
64 ⟶ 61 lerroa:
*[[Patecatl]] - medikuntzaren eta medikuen jainkoa
<gallery>
Image:Centeotl.jpg|[[Centeotl]]
Image:Chalchiutlicue rios.jpg|[[Chalchiuhtlicue]]
Image:Mayahuel 1.jpg|[[Mayahuel]]
Image:Patecatl.jpg|[[Patecatl]]
Image:Tepeyollotl 1.jpg|[[Tepeyollotl]]
Image:Tlaloc, Codex Rios, p.20r.JPG|[[Tlaloc]]
Image:Xochiquetzal.jpg|[[Xochiquetzal]]
</gallery>
== Lekuak ==
* [[Aztlán]], ''zuritasunaren lekua'': Mexiken sorlekua, [[Tenochtitlan]]era joan baino lehenagoko bizilekua.
* [[Mictlán]]: azpimundua.
* [[Tlalocan]]: lehen paradisua, [[Tláloc]]-en agindupekoa, hildakoen arimak piztuera itxaroten zuten lekua.
* [[Tlillan-Tlapallan]]: zeruetako erdiko paradisua, [[Quetzalcóatl]]-en jakinduria ulertu zutenetzako gordea.
* [[Tonatiuhichan]]: goiko paradisua.
* [[Tomoanchan]]: paradisu mitikoa, gauza guztiak bizi diren tokia (''Itzapapálotl''). Jainkoek han sortu zituzten gizakiak.
==Ikus, gainera==
*[[Azteka]]k
{{commons|Aztec mythology}}
[[Kategoria:Azteka mitologia|*]]
|