Ivo Andritx: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
t Ivo Andrić izenburuaren ordez, Ivo Andritx ezarri da: Euskaltzaindiaren 0156 araua
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Biografia infotaula oinarria
| izena = Ivo AndrićAndritx
| irudia = Andric_Ivo.jpg
| zabalera = 200
16. lerroa:
| sinadura =
}}
'''Ivo AndrićAndritx''', [[Alfabeto ziriliko]]z: Иво Андрић, ([[Dolac]], [[Bosnia]], [[Austria-Hungariako Inperioa]], [[1892]]ko [[urriaren 9]]a - [[Belgrado]], [[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista|Jugoslavia]], [[1975]]ko [[martxoaren 13]]a) [[serbokroaziera]]z idaztenidatzi zuen idazlea izan zen. [[1961]]ean [[Literaturako Nobel Saria]] eman zioten.
 
== Biografia ==
Ivo AndrićAndritx 1892ko urriaren 9an Dolac herrixkan jaio zen, [[Travnik]]etik hurbil, garai hartan Austria-Hungariako Inperioaren agindupean zegoen Bosnia herrialdean. Gurasoak, [[kroazia]]r [[katoliko]]ak, [[Sarajevo]]n bizi ziren, baino Ivo Dolac-en sortu zen, ama ahaide batzuk bisitatzera joana zelako. Bi urte geroago aita hil zen. Amak, umea mantentzeko modurik etaez amakzuenez, [[Višegrad]]en utzi behar izan umeazuen, osaba-izebenizeba batzuen etxean. Hiri horretan igaro zuen AndrićAndritx-ek haurtzaroa. Zenbait urte geroago bertako [[Mehmed Paša Sokolović zubia]] ''Zubi bat Drinaren gainean'' eleberriko protagonista bilakatu zuen.
 
Bigarren hezkuntza Sarajevon egin zuen. [[1912]]tik aurrera [[Zagreb]], [[Viena]] eta [[Krakovia]]ko unibertsitateetan Humanitate ikasketak egin zituen. [[Lehen Mundu Gerra]] hasi zelarik atxilotua izan zen, Austriaren aurkako erakunde klandestino batekoa izateagatik, eta hiru urtez preso egon zen. Gerra amaituta Zagrebeko unibertsitatera itzuli zen, baino diru premiak lanean hastera behartu zuen. Sortu berria zen [[Serbiar, Kroaziar eta Esloveniarren Erresuma]]ko (geroago [[Jugoslaviako Erresuma]]) Erlijio eta Kanpo Arazoetako Ministerioetan aritu zen. [[1920]] eta [[1941]] artean [[Vaticano]], [[Bucarest]], [[Trieste]], [[Graz]], [[Madril]], [[Brusela]], [[Geneva]] eta [[Berlin]]en diplomazialaria izan zen<ref name=enc>[http://www.encyclopedia.com/topic/Ivo_Andric.aspx#1-1G2:3435000021-full Encyclopedia.com: Ivo Andrić]</ref> <ref>[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1961/andric-bio.html Nobelprize.org: Ivo Andrić]</ref>.
 
1941ean, [[Hirugarren Reicha|Alemaniak]] Jugoslavia inbaditu zuenean, Berlindik Belgradora itzuli zen. Hiri honetan igaro zuen [[Bigarren Mundu Gerra]] eta orduan idatzi zituen bere hiru eleberririk ospetsuenak: ''Travnikeko kronika'', ''Zubi bat Drinaren gainean'' eta ''Andereñoa''. [[1945]]ean argitaratu zirenean sekulako arrakasta izan zuten<ref>Ivo Andritx. ''Zubi bat Drinaren gainean''. Hitzaurrea, Karlos Zabalak egina. Alberdania, Elkar.</ref>
 
Gerraren ondoko urteetan Jugoslaviako Idazleen Elkarteko presidentea izan zen. [[1949]]an Jugoslabiako parlamentu federalean sartu zen. [[1958]]an MilicaMilitza BabićBabitx jantzi diseinatzailearekin ezkondu zen. 1961ean Literaturako Nobel Saria jaso zuen. [[1968]]an emaztea hil zitzaionetik jarduera publikoa asko gutxitu zuen. 1975ko martxoaren 13an Belgradon hil zen<ref name=enc></ref>.
 
== Lanak ==
[[Fitxategi:Ivo Andric in Višegrad.jpg|thumb|250px|right|Ivo AndrićAndritx [[Mehmed Paša Sokolović zubia]]ren ondoan, [[Višegrad]]en.]]
* ''Ex Ponto'' (1918)
* ''Nemiri'' (1920)