Sturm und Drang: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
ArthurBot (eztabaida | ekarpenak)
t robotaren bidezko testu aldaketa -XVIII. mendeko +XVIII. mendeko
1. lerroa:
'''Sturm und Drang''' ([[aleman]]ez, ''Ekaitz eta Haserre'') gehienbat mugimendu [[literario]]a izan genuen arren, [[musika]] eta ikus-entzunezko artea ere barneratzen duen [[XVIII. mendemendea|XVIII. mendeko]]ko bigarren erdialdean garatutako mugimendua dugu. [[Alemania]]r ilustrazioaren aurkako mugimendua dugu eta ondorengo [[erromantizismo]]aren aitzindaria da. Mugimenduaren izena [[Felix Maximilian Klinger]]-en, Sturm und Drang, izen berbereko teatro lanetik hartua da.
 
== Mugimenduaren sorrera ==
[[Fitxategi:Goethe (Stieler 1828).jpg|250px|right|thumb|Johann Wolfgang von Goethe]]
 
Mugimendu estetiko hau [[1767]] eta [[1785]] artean eman zen. Tradizio literario arrazionalistaren aurkako erreakziotzat hasi zen. [[XVIII. mendemendea|XVIII. mendeko]]ko estilo neoklasikoko arau finkoen errefusak, askozaz zabalagoa zen erromantizismoan kokatzen du. [[Neoklasizismo]]ko [[frantzia]]r eredu hotzen ordez, ''Sturm und Drang'' mugimenduak sentimendua ezarri zuen inspirazioaren oinarritzat, eta ez ordu arteko arrazoia. [[William Shakespeare]] eta [[Jean-Jacques Rousseau]]ren lanak ditu eredutzat.
 
Norbere subjektibitatea eta ezberdintasun [[sozial]] eta hipokrisia moralez beteriko garaiko gizartearen ezinegona azpimarratzeagatik [[iraultza]]iletzat hartzen da. [[Europa]]ko lider [[kultura]]ltzat ezarri zituen zenbait alemaniar idazle, garapen literarioaren zentro Frantzia zenean. Mugimenduko pertsona famatuena [[Goethe]] dugu, ''Götz von Berlichingen'' ([[1773]]) izeneko bere lehen drama nabarmen eta ''Die Leiden des jungen Werthers'' ([[1774]]) korronte honetako [[nobela]] aipagarriena idatzi baitzituen.