Inkisizioa: berrikuspenen arteko aldeak

Inkisizioa heresia ezabatzeko lan egiten zuten instituzioen multzoa da. Gehienetan Eliza katolikoak babestua. Nahiz eta kalbinismoaren eta beste protestante batzuen arteko antzeko auzitegi bat egon ere. Heresia Erdi Aroan gehienean hilketarekin zigortzen zen, eta honetatik eratortzen dira beste guztiak. Erdi Aroko inkisizioa 1184.urten sortu zen Languedocen (Frantziako hegoaldean)albitarren heresiaren kontra borrokatzeko, 1249an ere Aragoiko Erresuman ere ezari zen (estatuko lehen inkisizioa izan zen) eta Aro Modernoan, Espainiar Inkisizioaren izenarekin (1478-1821) Aragoi eta Castillaren elkarketarekin hedatu zen hara; Hispaniaren kontrolpean egonik, Amerikaren eremuetara zabaldu ziren geroago Inkisizio Portugesa (1536-1821) eta Erromatar Inkisizioa (1542-1965).

Hau da guk aukeratu dugun biktima. Inkisidorea Bernardo Gui da.

Bernardo Gui 1261.urtean jaio zen, 19 urterekin erlijiosoa bihurtu zen . Albiko dekano izan zen hamar urtez, han egon ondoren gero beste lekuetan izan zen. Dekanoa izan eta gero Inkisidore Handiak Toulousen deitu zioten. Bitartean bere lanean beste gauza batzuei aurre egin behar izan zien katarismoari, baldismoari eta beginismoari. Juan XXIIak Bernardo apezpiku izendatu zuen emandako zerbitzuiei esker

Pietro d'Abano edo Petrus de Apono edo Aponensis deitzen zioten. Parisen ikasi zuen eta astrologoa izan zen, Italiako filosofoa eta irakaslea. Paduan lortu zuen bere erreputazioa. 2 aldiz Epaitu zuten Herejia eta nignomanzia egiteagatik. Lehenengo epaiketan inozentea deklaratu zuten eta bigarrenean inkisizioa egin zioten.

2. Prozesua bertan behera geratzen bazen akusatua libre geratzen zen.

4. Akusatua errekontziliatu zezaketen eta gartzelera, bere gauzak kendu edota gorputz - zigorra jaso zezakeen.

5. Pena grabeena erlajazioa zen, hau da, sutara bota.

Zabaldu zen baita ere espainian, lehen ez zegoen tokietan. Sicilia eta Cerdeña (Italian) eta ameriketan zituzten lurraldeetan ere.

Inkisizioa Eliza Katolikoak heresiaren kontra egiteko sorturiko taldeak ziren. Euskal Herrira Gaztelako erresumak Nafarroa konkistatu zuenean iritsi zen. Hemen zeuden sineskerak ez baitziren elizarentzat egokiak. Gainera, garai hartan familien arteko gatazka ugari zeuden eta elkar salatzen ziren. Inkisizioak pertsona bat sorgina zela entzuten zuenean, atxilotu, torturatu, epaitu eta hil (askotan erre) egiten zuen.

Euskal Herria lehenengo Kalagorriko tribunalaren menpe zegoen, eta gero, Logroñokoaren pean. Inkisizio modernoa tresna eraginkorra izan zen egoera politikoa kontrolpean edukitzeko, baita ere, sortu nahi zen estatu-motaren berdinkeri ideologikoaren disidentzia zigortzeko. Inkisizioaren helburua heretikoak zigortzea zen, baina "heretiko" hitzaren azpian gauza asko sar zitezkeen eta, Gaztela-Aragoiko eta Frantziako monarkiak muga Pirinioetan jarri nahian ari ziren. Monarkia haren kontra zegoen guztia susmopean jarri zuten: mugak itxi zituzten, odol garbitasuna aldarrikatu zuten, hizkuntza bakarra, eliza bakarra eta jainko bakarra ezarri, eta hortik kanpoko zegoena desagerrarazi.

Gaur egun, Zugarramurdiko kobetan Logroñoko prozesuan epaitutakoen zerrenda dago ikusgai, bertan izena, data eta egotzitakoa agertzen direlarik. Bertan gizon, emakume, nahiz neskatilen izenak agertzen dira.

Gutxira Logroñoko prozesua hasi zen. Prozesu honetara Zugarramurdiko sorginak eraman zituzten eta inkisidorea Juan Valle Alvarado izan zen. 300 bat pertsona inplikatu zituzten, soro eta animalietan kalteak sortu eta ekaitzak probokatzea egotzi zitzaien. Logroñora 40 bat pertsona eraman eta bertako inkisidoreek 18 pertsona libre utzi eta beste 12 hiltzera kondenatu zituzten, gainontzekoak torturak jasatean hil baitziren.