Tokugawa shogunerria: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-XIX. mendea +XIX. mendea)
t robotaren bidezko testu aldaketa -Erdi Aroa +Erdi Aroa
2. lerroa:
'''Tokugawa shogunerria''', '''Edo shogunerria''', '''bakufu Tokugawa''' edo, bere [[japoniera]]zko jatorrizko izenagatik '''bakufu Edo''' (江戸幕府, Edo bakufu) bezala ere ezaguna, [[Japonia]] osoa gobernatu zuen hirugarren eta azken [[shogunerri]]a izan zen, [[1192]]tik [[1333]]ra gobernatu zuen [[Kamakura shogunerria]] eta [[1336]]tik [[1573]] arte gobernatu zuen [[Ashikaga shogunerria]]ren ondoren. Shogunerri hau, [[Tokugawa Ieyasu]] [[shogun]]ak sortu zuen, [[Tokugawa klana]]ren sortzailea ere izan zena (徳川氏, Tokugawa-shi) eta [[Matsudaira klana]]ren ondorengoa, [[1603]]ko [[martxoak 24]]an ([[japoniar egutegia]]n [[Keichō aroa|Keichō aroko]] 8. urteko bigarren hilabeteko 12. eguna dena).
 
Shogunerrien aroan, zehazki [[Japoniako Enperadorea]]ren mende zegoen [[diktadura]] militar moduko bat zegoen. Shogunak, Japoniako armadako jeneral buruzagi bihurtua, herrialdeko botere politiko eta militarra zuen, enperadoreari, botere izpiritual eta erlijiosoa eman zitzaizkion bitartean, pertsona eta jainkoen arteko bitartekari bezala, baita izenezko boterea ere [[Kiotoko Gorte Inperiala|Kiotoko Gorte Inperialean]]. Egoera hau, neurri batean, [[Erdi AroAroa]]ann jatorri katolikoko europar monarkietan nagusi zen egoera nagusiaren parekoa zen, erregeek botere politiko eta militarra, eta, [[Aita Santu]]ak, botere erlijiosoa izan zutenean.
 
Hamabost shogun izan ziren Tokugawa klaneko eta herrialdeko boterea administratu zutenak 264 urtez, gainontzeko klanak euren aginduetara jarriz botere sekundario edo probintzial baten truke. Aro honetan, klana, aurreko [[Sengoku aroa]]n gertatu ziren gerretan suntsitutako herrialdea bateratu eta zentralizatu zuen politika bat egiteagatik ezaguna da, eta klase sistema bat ezartzea lortu zuen japoniar gizartean. Gainontzeko munduarekiko isolamendu postura bat ([[sakoku]]) hartzeagatik ere ezaguna da, atzerritarren debeku eta kanporatzea eta, nola edo hala, kanpoko eraginak ezabatzea emaitza bezala eman zuena. Hau izan zen kristauak sarraskitu izanaren kasua shogunerriaren garaian, baita beste erabaki drastiko batzuk ere, bere asmoa, [[Japonia]]n boterearen balantzea mantentzea izan zena.