Bilboko Burdin Hesia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
9. lerroa:
[[Elgeta]]ko erresistentzia tokia [[1937]]ko [[apiril]]ean erorita, [[Eusko Jaurlaritza]]k eta bando [[Espainiako Bigarren Errepublika|errepublikarrak]] oro har [[Bilbo]] defendatzeko sistema eraikitzeari ekin zioten.
[[Alberto Montaud|Alberto Montaud Noguerol]] jeneralaren agindupean egina, [[Bilbo]] defenditzeko bere eraginkortasuna batzuetan goretsia eta bestetan kritikatua izan zen.<ref>[[Gabriel Jackson]], ''The Spanish Republic and the Civil War, 1931-1939'' ([[1965]]), 384. orr.</ref>. Mota honetako defentsa lerro estatikoa, [[Lehenengo Mundu Gerra]]n [[Frantzia]]ko agintari militarrek erabili zuten, eta [[Europa]]ko Estatu Nagusi gehienen gustukoa zen garai hartan, baina dagoeneko defentsa sistema zaharkitua zen, orduan sortu berriak ziren hegazkin bidezko erasoei aurre egiteko ez baitzen aproposa.<ref name=Arizaleta /><ref>Josu CHUECA: [http://www.berria.info/36ko_gerra/index.php?alb_id=58 «Burdin Gerrikoa puskatuta»], ''36ko Gerra orain''.</ref>▼
Gainera, Burdinazko Gerrikoa fetitxe modukoa izan zen: eusko gudariek uste osoa zuten menperaezina zela, eta frankistei aurre egin gabe atzera egin zuten, defendatzeko egokiagoak ziren hainbat posizio utzita, Burdinazko Gerrikoan babes egokiagoa izango zutelakoan. Eusko Gudarosteko ofizial izandako [[Joseba Elosegi]]k gogor kritikatu du Gerrikoa egin izanak eusko armadari eragindako kaltea.<ref>Iñaki EGAÑA: ''Diccionario histórico-político de Euskal Herria'', Txalaparta, 1996. Ikus [http://books.google.es/books?id=CYMd8V4u2kEC&pg=PA146&lpg=PA146&dq=alejandro-goikoetxea+traidor&source=bl&ots=E-dxu7b6q8&sig=bXPICJoZlSfk9pduvedfsMlTGEM&hl=eu&ei=voraTaHVNoe08QPLoKiEBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDQQ6AEwBA 146. orrialdea].</ref>▼
Sistema hura eraikitzeko hamahiru arkitektok, hamabost ingeniarik, hiru aparejadorek eta hamasei kontratistak hartu zuten parte, geroago [[Talgo]] trena asmatu zuen [[Alejandro Goikoetxea]] ingeniariak eta haren laguntzaile Pedro Murga kapitainak koordinatuta. [[Eusko Jaurlaritza]]k onartutako aurrekontua 50 milioi [[peseta]]koa zen, 80 [[kilometro]]ko perimetroa eraikitzeko.
Gerrikoa 70 [[zentimetro]]ko lodierako hormigoi indartuaz eginiko 180 [[bunker]]gunek osatuta zegoen. [[Argizagi (mendia)|Argizagin]] oraindik ageri dira bunker horietako zenbait. Lubaki txikiak ere bazituzten, gehienetan bi lerrotan jarriak.
== Balio militarra ==
▲[[Alberto Montaud|Alberto Montaud Noguerol]] jeneralaren agindupean egina, [[Bilbo]] defenditzeko bere eraginkortasuna batzuetan goretsia eta bestetan kritikatua izan zen.<ref>[[Gabriel Jackson]], ''The Spanish Republic and the Civil War, 1931-1939'' ([[1965]]), 384. orr.</ref>. Mota honetako defentsa lerro estatikoa, [[Lehenengo Mundu Gerra]]n [[Frantzia]]ko agintari militarrek erabili zuten, eta [[Europa]]ko Estatu Nagusi gehienen gustukoa zen garai hartan, baina dagoeneko defentsa sistema zaharkitua zen, orduan sortu berriak ziren hegazkin bidezko erasoei aurre egiteko ez baitzen aproposa.<ref name=Arizaleta /><ref>Josu CHUECA: [http://www.berria.info/36ko_gerra/index.php?alb_id=58 «Burdin Gerrikoa puskatuta»], ''36ko Gerra orain''.</ref>
▲Gainera, Burdinazko Gerrikoa fetitxe modukoa izan zen: eusko gudariek uste osoa zuten menperaezina zela, eta frankistei aurre egin gabe atzera egin zuten, defendatzeko egokiagoak ziren hainbat posizio utzita, Burdinazko Gerrikoan babes egokiagoa izango zutelakoan. Eusko Gudarosteko ofizial izandako [[Joseba Elosegi]]k gogor kritikatu du Gerrikoa egin izanak eusko armadari eragindako kaltea.<ref>Iñaki EGAÑA: ''Diccionario histórico-político de Euskal Herria'', Txalaparta, 1996. Ikus [http://books.google.es/books?id=CYMd8V4u2kEC&pg=PA146&lpg=PA146&dq=alejandro-goikoetxea+traidor&source=bl&ots=E-dxu7b6q8&sig=bXPICJoZlSfk9pduvedfsMlTGEM&hl=eu&ei=voraTaHVNoe08QPLoKiEBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDQQ6AEwBA 146. orrialdea].</ref>
== Suntsipena ==
| |||