Salaminako gudua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabitxu (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
{{Gerra infotaula
'''Salaminako gudua''' [[K. a. 480]]ko [[irailak 29]]an gertatu zen itsas gudu bat izan zen, greziar eta pertsiarren arteko [[Bigarren Mediar Gerra]]ren barnen. [[Saroniko golkoa]]n gertatu zen, zehazki golkoaren hondoan, non [[Salamina]] uharteak [[Eleusis]]erako badiarako sarbidea uzten duten bi kanal uzten dituen. Greziar flota ekialdeko kanalean kokatu zen, bere hegoaldeko sarbidean bi pasabide txiki uzten dituen [[Psitalea]] uharte txikiak oztopatzen duena.
| izena = Salaminako gudua
| guda = [[Mediar Gerrak]]
| frontea =
| irudia = [[Fitxategi:Salamis.png|200px]]
| oina = [[Salamina uhartea|Salamina uharteko]] satelitezko argazkia
| data = [[K. a. 480]]ko [[irailaren 29]]a
| lekua = [[Salamina uhartea|Salamina uharteko]] itsasarteak
| koordenatuak =
| lurraldea =
| emaitza = [[Antzinako Grezia|Greziarren]] garaipena
| egoera =
| gudulari1 = [[Grezia]]r estatu-hiriak
| gudulari2 = [[Akemenestar Inperioa]]
| komandante1 =[[Euribiades]],<br />[[Temistokles]]
| komandante2 = [[Xerxes I.a]],<br />[[Artemisia I.a Cariakoa]],<br />[[Ariamenes]] (†)
| indarra1 = 366–378 itsasontzi
| indarra2 = ~1.200 itsasontzi (Herodoto)<br /> 600-800 itsasontzi (beste historialariak)
| galera1 = 40 itsasontzi
| galera2 = 200 itsasontzi
| oharra =
}}
'''Salaminako<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0147.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=147. araua: Antzinateko hirien euskarazko izenak}}</ref> gudua''' ([[antzinako greziera]]z: Ναυμαχία τῆς Σαλαμῖνος, ''Naumachia tēs Salaminos'') [[Kk. a. 480]]ko [[irailakirailaren 29]]an gertatu zen itsas gudu bat izan zen, greziar eta pertsiarren arteko [[Bigarren Mediar Gerra]]ren barnen. [[Saroniko golkoa]]n gertatu zen, zehazki golkoaren hondoan, non [[Salamina uhartea]] uharteakk [[Eleusis]]erako badiarako sarbidea uzten duten bi kanal uzten dituen. Greziar flota ekialdeko kanalean kokatu zen, bere hegoaldeko sarbidean bi pasabide txiki uzten dituen [[Psitalea]] uharte txikiak oztopatzen duena.
 
== Aurrekari historikoak ==
[[K. a. 490]]ean atenastarrek pertsiar armada garaitzea lortu zuten [[Maratongo gudua]]n. Guduaren ondoren, pertsiar flota eta armada Asia Txikira erretiratu ziren. Atenas Heladeko potentzia nagusi bihurtu zen.
 
[[Dario I.a]] Pertsiako erregea [[K. a. 486]]an hil zen, Greziaren aurkako bigarren kanpaina bat prestatzen ari zenean. Tronuan bere oinordekoa bere seme [[Xerxes]] izan zen. Honek, atzeratutako Greziaren inbasioaren planarekin jarraitu zuen, honetan lau urte emanez. Prestaketa honetan [[Salonika]]r penintsulan kanal bat eraikiarazi zuen bere ontziak pasa zitezen, [[Trazia]]tik eginiko ibilbidean zehar janaria bildu zuen bere tropentzat eta itsasontzizko bi zubi eraiki zituen [[Sardes]]en armadak [[Dardanelos]]ekoDardaneloak|Dardaneloen itsasartea]] zeharka zezan.
 
Garai horretan Atenasen gizon bikain bat bizi zen, [[Temistokles]], iragarpen ahalmen handia zuena, Maratongo garaipenaren ondoren garaipen hau Pertsiaren aurkako gerraren hasiera baino ez zela iragarri baitzuen, eta ez amaiera, gehienek uste zuten bezala. Pertsiaren aurkako gerra batean, Atenas salbatuko zuen gauza bakarra itsasoa domeinatu ahal izateko moduko flota boteretsu bat izatea baino ez zela adierazi zuen.
 
Garai horretan bertan, [[K. a. 483]]an, [[Atenas]]etik hegoaldera zegoen [[Laurion]]en [[zilar]] meatoki aberats bat aurkitu zen. Atenastarrek, hasiera batean, mineralaren aberastasuna Atenaseko hiritarren artean banatzea nahi zuten, baina Temistoklesek Biltzarra aberastasun hau behar zuten flota boteretsu horretan gastatzeko konbentzitu zuen. Irabaziekin berrehun [[hiruarraun]]eko eraiki ziren.
 
==Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
 
{{Commonskat|Battle of Salamis}}
 
[[Kategoria:Gerrak]][[Kategoria:Antzinako Greziako historiaguduak]]
[[Kategoria:Pertsiar Inperioa]]
 
[[bg:Битка при Саламин]]
50 ⟶ 80 lerroa:
[[vi:Trận Salamis]]
[[zh:萨拉米斯战役]]
 
[[Kategoria:Gerrak]][[Kategoria:Greziako historia]]