'''Zadar''' [[Kroazia]]ren hegoaldeko kostaldea osatzen duen [[Dalmazia]]ko hiria da, [[Zadar eskualdea]]ren hiriburua. Bere populazioa 72.717 biztanlekoa da ([[2001]]) eta Dalmaziako bigarren hiri handiena da [[Split]]en ondoren.
== Etimologia ==
42. lerroa:
== Historia ==
K.a. IX mendean liburnoak (iliriarren[[iliriar]]ren leinu bat) zeuden inguru honetan. Erromatarren[[Erromatar inperioa|Erromatar]]ren k.a. 59 urtean konkistatu zuten ingurunea, ''Illyricum'' probintzia osatuz. Hiriburua Salonae zen (Split ondoan) baina VII mendeko Avaro eta [[Eslaviar herrialdeak| Eslaviarrek]] hau suntsitzean, iliriarrak Zadarren errefuxiatu ziren, eskualdearen hiriburu bihurtuz. Zadartarrek hasieran Veneziaren babesa eskuratu nahi izan bazuten ere X mendean Kroaziaren barruan zeuden. Hurrengo bost mendetan [[Hungariako Erresuma| hungariarren]] eta veneziarren eskutatik pasatuko zen bertakoek beren independentzia mantentzen saiatu baziren ere. [[1409]]an veneziarrak nagusitu ziren azkenik eta Zadarren jabe iraun zute [[1797]]an [[Austria-Hungariako inperioa]]k Venezia bera menperatu zuen arte.
XIX mendean italiarren eta kroaziarren abertzaletasunaren egoitza izan zen, izan ere Zadarren biztanleen %70a latinoa baitzen. [[1920]]an Rapalloko itunak Italian[[Italia]]n sartu zuen hiria baina honek [[Bigarren Mundu Gerra]] galtzean [[Jugoslavia]] barnean zegoen Kroaziak eskuratu zuen. Gerraren ondorioak latzak izan ziren hiria erabat suntsituta gelditu baitzen. [[1991]]an Kroaziak askatasuna lortu zuen baina [[1991]] eta [[1995]] artean jugoslaviar armadak sarritan bonbardatu zuen Zadar.
== Ondasun nabarmenak ==
50. lerroa:
* Foro erromatarra: Iader hiriko plaza nagusia zen, 100m x 45m, hiru alde marmolezko zutabedun arkoek osatzen zutela.
* San Donato eliza: IX mendeko monumentu prerromanikoa da. Oin zirkularra du eta 27 metroko altuera duen kupula.
* Santa Anastasia katedrala: Dalmaziako katedralik handiena da. XII eta XIV mendeen artean eraiki zuten estilo [[Arkitektura erromaniko|erromaniko]] berantiarrean eta gotikoan[[Arkitektura gotiko|gotikoa]]n.