Batezbesteko koadratiko: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Batezbesteko koadratiko izenburuaren ordez, Batez besteko koadratiko ezarri da: Euskaltzaindiko hiztegia
tNo edit summary
1. lerroa:
'''BatezbestekoBatez besteko koadratikoa''' honela kalkulatzen den batezbestekoa da, datuak <math>x_1,x_2, \ldots,x_n</math> izanik:
 
:::<math>K=\sqrt{\frac{\sum_ix_i^2}{n}}</math>
 
BatezbestekoBatez besteko erroreak kalkulatzeko erabili ohi da, datu negatiboak eta positiboak elkarrekin konpentsa ez daitezen, batezbestekobatez besteko aritmetiko sinplean gertatzen den bezala.
 
== Adibidea ==
 
Marka jakin bateko poteak 100 gramugramo eztiz bete behar dira, etiketan ezartzen denaren arabera. Pote batzuk zehaztasunez pisatu eta [[datu]] hauek bildu dira:
 
106 95 102 99 100 98 104 97 103 94
 
Poteak betetzeko orduan sortzen den batezbestekobatez besteko errorea kalkulatzeko, pisu guztien batezbestekoabatez bestekoa kalkulatu eta 100 gramukogramoko balio nominalarekin erkatu. Datu hauetarako, [[batezbestekobatez besteko aritmetiko sinple]]a 99.8 gramukoagramokoa da eta beraz, esan liteke datu hauen arabera oroharoro har 100-99.8=0.2 gramukogramoko gutxiegizko errorea bakarrik sortzen dela. Emaitza hau ez da, argi denez, adierazgarria, gehienetan errorea askoz handiagoa baita. Emaitzaren adierazgarritasun eza gutxiegizko eta gehiegizko pisuen konpentsazioan datza.
 
Beste irtenbide bat, <math>|x_i-\overline{x}|</math> errore [[balio absolutu|absolutuen]] batezbestekoabatez bestekoa kalkulatzea. Adibideko datuetarako:
 
6 5 2 1 0 2 4 3 3 6
 
BatezbestekoBatez besteko errore absolutua 3.2 gramukoagramokoa da. Emaitza hau bai dela adierazgarria, baina eragozpen gisa, [[balio absolutu]]ak kalkulu aljebraikoa zaildu egiten duela esan behar da.
 
Egokiena beraz, batezbestekobatez besteko koadratikoa kalkulatzea da, <math>x_i-100</math> erroreen gainean:
 
<math>K=\sqrt{\frac{6^2+(-5)^2+2^2+(-1)^2+0^2+(-2)^2+4^2+(-3)^2+3^2+(-6)^2}{10}}=3.74</math>
 
Honela, poteak betetzeko orduan batezbestekobatez besteko errorea 3.74 gramukoagramokoa izango da oroharoro har.
 
[[Kategoria:Batezbestekoak eta zentro-neurriak]]