21:14, 21 azaroa 2010ko berrikusketa aldatu Luckas-bot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 146.902 edits t robota Erantsia: az:Refleks ← Aurreko ezberdintasuna		21:31, 5 otsaila 2011ko berrikusketa aldatu desegin Josu (eztabaida \| ekarpenak) 12.276 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: '''Erreflexua''' organismoak ematen duen erantzun automatikoa da kanpoko estimulu edo kinada baten aurrean. Erreflexu guztiak ez-borondatezkoak dira, haietan [[entzefalo]]aren goi-egiturek askotan ez baitute parte hartzen, [[bizkarrezur-muin]]ak baizik. '''Erreflexua''' jaiotzetiko joera da espezian komuna dena, [[sen]]a ez bezala, lokala da (ez du organismo osoak egiten baizik eta honen parte txiki bat) eta ez du gizabanakoaren biziraupena ziurtatzen. Erreflexu bat burutzeko elementu eta mekanismo batzuk behar dira, arku erreflexu deritzona osatzen dutenak. Oinarrizko arku erreflexuan hiru [[neurona\|neuronek]] parte hartzen dute: neurona sentsoriala, asoziazio-neurona eta neurona motorra. Asoziazio-neuronek bizkarrezur-muinean daude; muinaren ezean ez dago arku erreflexurik. ~~Automatikoki martxan jartzen da, eremu zehatz batean atalasea gainditzen duen estimulu bati jarraituz.~~ Bi erreflexu mota daude: ez-baldintzatuak (begetatiboak edo sortzetikoak ere deituak) eta baldintzatuak. Lehenak jaiotzatik datoz eta ikasi gabeak dira, berdinak izanik espezie bereko bizidun guztiengan. Bigarrenak ikasi egiten dira eta, lehenengoen aldean, ez dira heredagarriak. Azken hauetan [[garun]]ak parte hartzen du, ez-borondatezkoak izan arren. [[Pavlov]]-ek ikertu eta aurkitu zituen bere txakurrekin egindako esperimentu klasikoetan. ~~Erreflexu moduan ditugu jaioberri batean [[oratze-erreflexua]] eta [[xurgatze-erreflexua]].~~ Sortzetiko erreflexuen adibideak ugariak dira: jaioberri batean [[oratze-erreflexua]] eta [[xurgatze-erreflexua]] aipa daitezke, esaterako. Beste bat erreflexu errotulianoa da: belauneko kolpe batek zangoaren ez-borondatezko berehalako luzapena eragiten du. [[Izaki bizidunen]] oinarrizko ezaugarria da [[estimulu]] askori erantzuteko gai izatea, honek, ahalbidetzen du kanpo ingurunearen, bere [[organismo]]aren eta barne ingurunearen pertzepzio egokia. Erantzunak sortzeko gaitasunean parte hartzen dute erreflexuek. Mota honetako erreflexuak ikertzeko entzefalorik gabeko animaliak erabiltzen dira laborategian; horretarako, muinean ebaketa bat egiten zaie, [[bizkarrezur-erraboil]]aren azpitik. Garunarik gabeko animalia hauek ordu batzuetan bizi daitezke, automata moduan: ezin dute borondatezko ekintzarik burutu eta beren ekintza guztiak erreflexu hutsak izaten dira. ~~Sailkatu daitezke erreflexuak baldintzatuak edo begetatiboak diren heinean. Bestetik ere, patologikoak diren erreflexuak ditugu.~~ Animalia baten hanka erretzen bada, animaliak hanka kenduko du estimulu mingarritik, eta gero kexatu egingo da. Entzefalorik gabeko animaliek, aldiz, hanka mugituko dute, baina ez dira kexatuko: bizkarrezur-muinak eragiten du hankaren mugimendua (erreflexu begetatiboa baita), eta entzefaloak kexua (entzefalorik ez dagoenez, ez dago kexurik) ~~{{zirriborro}}~~ [[Kategoria:Fisiologia]] [[Kategoria:Etologia]]

Erreflexu: berrikuspenen arteko aldeak