Henry Cavendish: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robot: Cosmetic changes
21. lerroa:
Henry Cavendish [[Niza]]n ([[Frantzia]]) jaio zen [[1731]]ko [[urriaren 10]]ean, baina jatorri britainiarrekoa zen. Bere gurasoak Lord Charles Cavendish, Devonshireko dukea, eta Lady Ann Gray, Kenteko dukearen alaba, izan ziren, familia britainiar noble eta dirudunetik zetozenak. Ama Henryk 2 urte zituenean hil zen eta aitarekin geratu zen. Lord Charles Cavendish esperimentatzailea zen, jada, eta Henry bere laguntzaile izango zen.
 
11 urte besterik ez zituen Newcomeko eskolan (Hackney) ikasten hasi zenean eta, [[1749]]an, 18rekin, [[Cambridgeko Unibertsitatea|Cambridgeko unibertsitateunibertsitatera]]ra joan zen. Ikasle langilea, isila eta lotsatia omen zen eta irakasleek ilargian egoten zen iritzikoak ziren. [[Asperger sindromea]] ote zuen ere esan da, baina, ziurrenik, gai zientifikoen inguruan arrazonatzeari eta pentsatzeari dedikatzen zion arreta. Lord Broughamen hitzetan:
{{aipu|''Cavendish probably uttered fewer words in the course of his life than any man who lived to fourscore years''}}
 
47. lerroa:
[[1789]]an argitaratutako ''Experiences to determine the density of the Earth'' lanean, ''Cavendishen esperimentua'' deituko zaiona deskribatu zuen, [[Lurra]]ren dentsitatea urarena baino 5,45 aldiz handiagoa dela esanez. Gaurko datuak oso hurbil uzten dute iritzi hau: 5,5268 alditan.
 
Era berean, Cavendishek [[atmosfera]]ren dentsitatea ere ezarri zuen eta [[Korronte elektriko|korronte elektrikoaelektrikoaren]]ren inguruan ikerketa garrantzitsuak egin ere bai.
 
Cavendishek [[Newton]]en [[grabitatea]]ren legea edozein gorputzetan betetzen zela frogatu zuen esperimentalki. Horretarako, tortsio balantza bat erabili zuen ''Cavendishen esperimentua'' deritzonean eta Lurraren dentsitatea kalkulatu. Hemendik aurrera, XIX. mendean, g [[Grabitazio unibertsalaren konstantea]] kalkulatuko zuten. Cavendishek ez zuen kalkulu honen beharrik izan, baina askotan esleitzen zaio berari aurkikuntza hau.
58. lerroa:
Ezin konta ahala ohar geratu zitzaizkigun eta esperimentuz lepo zeuden kutxak, elektrizitatearen inguruan asko eta asko.
 
Aberats jaio eta aberats hil zen, [[Ingalaterra]]ko bankuen akzioen jabe handienetakoa izan baitzen. Ez zion zientziari ezer utzi, baina, [[1871]]n, bere ondorengoa izango zen William Cavendishek [[Cambridgeko Unibertsitatea|Cambridgeko unibertsitateunibertsitateko]]ko [[Cavendish Laboratory]] delakoa egin zuten. [[1874]]an sortu zen eta hantxe garatuko zen gaur egungo fisika modernoaren zati handi bat.
 
{{DEFAULTSORT:Cavendish, Henry}}
 
[[Kategoria:1731ko jaiotzak]]
[[Kategoria:1810eko heriotzak]]