Frantziar-kantabriar eskualdea: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orrialde berria: right|thumb|350px|Frantziar-kantabriar eskualdeko gune nagusien mapa [[Fitxategi:Lascaux2.jpg|thumb|right|300px|Eskualdeko biztanleek Pale... |
t Robot: Cosmetic changes |
||
6. lerroa:
[[Historiaurre]]an eskualdea homogeneotasun kultural handia izan zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Problem of Franco-Cantabrian Abstract Signs: Agenda for a New Approach|izena1=Allan Jr.|abizena1=Forbes|izena2=Thomas R.|abizena2=Crowder|aldizkaria=World Archaeology|alea=10|zenbakia=3, Caves|data=1979ko otsaila|orrialdea=350-366|argitaletxea=Taylor & Francis, Ltd.|url=http://www.jstor.org/stable/124327}}</ref> eta litekeena da [[Goi Paleolitoa]]n zehar [[Europa]]ko eskualderik populatuena izatea.
== Arkeologia ==
Eskualdean [[châtelperroniar]], [[aurignaciar]], [[gravettiar]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=World prehistory: a new outline|orrialdea=60|abizena1=Grahame|izena1=Clark|url=http://books.google.es/books?id=aEQ4AAAAIAAJ&lpg=PP1&dq=World%20prehistory%3A%20a%20new%20outline&hl=en&pg=PP1#v=onepage&q&f=false|urtea=[[1969]]|argitaletxea=Cambridge University Press|lekua=[[Londres]]|isbn=0-521-07334-0}}</ref>, [[solutrear]], [[magdaleniar]], [[aziliar]]<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.buber.net/Basque/History/genetics.html|izenburua=Modern Genetics and the Basques|izena1=Miguel|abizena1=Agirre Martinez|argitaletxea=Buber's Basque Page}}</ref> eta [[Tardenoisiar|aziliar ondoko]] kulturak<ref>{{Erreferentzia|izena1=Xabier|abizena1=Peñalver Iribarren|izenburua=Euskal Herria en la Prehistoria|urtea=[[1996]]|isbn=84-89077-5-4|argitaletxea=Orain|lekua=[[Donostia]]}}</ref> zabaldu zituzten bata beste bestearen ondoren. Bakoitzak bere adierazpen kultural izan zituen, nabarmenak [[Labar-pintura|horma-irudiak]] izanik. Solutrear, magdaleniar eta aziliar kulturak bertan sortu eta garatu zituzten<ref>{{Erreferentzia|abizena1=Hemmingway|izena1=M.F.|urtea=[[1980]]|izenburua=The Initial Magdalenian in France|aldizkaria=British Archaeological Reports International Series 90}}</ref>.
== Aterpea eta Azken Glaziazioko biztanle-hazkundea ==
Duela 20.000 urte<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/short/325/5941/710|izenburua=The Last Glacial Maximum|egilea=Peter U. Clark, Arthur S. Dyke, Jeremy D. Shakun, Anders E. Carlson, Jorie Clark, Barbara Wohlfarth, Jerry X. Mitrovica, Steven W. Hostetler, A. Marshall McCabe|argitaletxea= American Association for the Advancement of Science|alea=
325|zenbakia=5941|orrialdea=710 - 714 |doi=10.1126/science.1172873}}</ref>, [[Paleolitiko]]aren [[Würm glaziazioa|azken glaziazio aroaren]] une gorenean zehar eskualdea [[Europa]]ko aterperik nagusien bilakatu zen eta, aroa bukatu zenean, berriro kontinentea birpopulatzeko eginkizuna izan zuen<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.ebc.ee/EVOLUTSIOON/publications/Achilli2004.pdf|izena1=A.|abizena1= Achili|izena2=et al.|izenburua=The Molecular Dissection of mtDNA Haplogroup H Confirms That the Franco-Cantabrian Glacial Refuge Was a Major Source for the European Gene Pool}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0005112|izenburua=New Population and Phylogenetic Features of the Internal Variation within Mitochondrial DNA Macro-Haplogroup R0|egilea=Álvarez-Iglesias V, Mosquera-Miguel A, Cerezo M, Quintáns B, Zarrabeitia MT, et al.|urtea=[[2009]]|doi=10.1371/journal.pone.0005112}}</ref>.
17. lerroa:
Berak egindako datu arkeologikoetan oinarritutako simulazio demografikoen arabera, [[Goi Paleolito]] osoan zehar alde handiz [[Europa]]ko eskualderik jendetsuena izan zen.
== Eskualdeko homogeneotasunaren haustura Neolitoan ==
[[Neolito]]an eskualdeak izandako homogeneotasun kulturala galdu zuen eta bi azpieskualdetan zatitu zen: Mediterraneoa eta Atlantikoa hain zuzen ere. Ekialdean [[zeramika kardial]]aren kultura tinko zabaldu zuen, mendebaldea, berriz, gutxi garatutako eskualde ([[azpineolitiko]]) bihurtu zen. Azpieskualde atlantikoko herrien artean, [[euskaldun]]ak eta [[Gaskoinia|gaskoiak]] Mediterranear eta Erdialdeko Europatik zetozen kultura berrietara hurbilenak izan ziren adituen aburu.
== Gune nagusiak ==
Eskualdean dozenaka gune arkeologiko badaude ere, hona hemen bere ezaugarriak direla eta nagusienak direnak:
* [[Altamirako leizea|Altamira]], [[Kantabria]].
* [[Aurignac]], [[Garona Garaia]].
* [[Lascaux]], [[Dordoina]].
* [[La Madeleineko babeslekua|La Madeleine]], [[Dordoina]].
* [[Santimamiñe]], [[Bizkaia]].
* [[Chauveteko leizea|Chauvet]], [[Ardèche]].
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
|