19:09, 7 abendua 2010ko berrikusketa aldatu RedBot (eztabaida \| ekarpenak) 37.315 edits t r2.6.1) (robota Aldatua: it:Paolo Ruffini (matematico) ← Aurreko ezberdintasuna		20:13, 8 abendua 2010ko berrikusketa aldatu desegin Koro (eztabaida \| ekarpenak) 6.799 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Ruffini paolo.jpg\|thumb\|250px\|right\|Paolo Ruffiniren irudia.]] '''Paolo Ruffini''' ([[Valentano]], [[1765]]eko [[irailaren 22]]a-[[Modena]], [[1822]]ko [[maiatzaren 10]]a), [[matematika]]ri [[italia]]rrak, bere izena daraman erregela asmatu zuen ~~polinomioak~~[[Polinomio]]ak zatitzeko eta lau baino maila handiagoko [[ekuazio]]ak ezin direla errotzaileen bidez ebatzi frogatu zuen. == ~~Lanak~~Biografia == Paolo Ruffini [[1765]]eko [[irailaren 22]]an jaio zen [[Valentano]]n. * [[1799]]: "La teoria generale delle equazioni in cui è provato che la soluzione algebrica di equazioni di grado maggiore di 4 è impossibile"▼ * [[1802]]: "Riflessioni intorno alla rettificazione ed alla quadratura del circulo" ▼ * [[1802]]: "Della soluzione delle equazioni algebraiche determinata partocolari di grado sup. al 4º"▼ * [[1804]]: "Sopra la determinazione delle radici nelle equazioni numeriche di qualunque grado"▼ * [[1806]]: "Della immortalità dell’anima"▼ * [[1807]]: "Algebra elementare"▼ * [[1820]]: "Memoria sul tifo contagioso"▼ * [[1821]]: "Riflessioni critiche sopra il saggio filosofico intorno alle probabilità del signor conte Laplace"▼ Filosofia eta literaturaz gain, medikuntza ere ikasi zuen eta, ikasketa hauek amaitzean, matematika ikasteari ekin zion. [[1788]]an, graduatu zen unibertsitatean eta Modenako Unibertsitaterako irakasle izateko postu bat eskuratu zuen (Cassiani irakaslearen lanpostu hutsa beteaz). ~~{{biografia zirriborroa\|ITA}}~~ Hiriko eskola militarreko Analisiaren katedra ere lortu zuen, baina bizitza publikoari eta ikerketei uko egin beharrean izan zen [[Napoleon Bonaparte]]ren Cisalpiar Errepublikari ([[Lonbardia]], Emilia, [[Modena]] eta [[Bolonia]]z osatua dagoenari) ez ziolako fideltasuna zin egin. Hala ere, [[1814]]an, austriar tropek lanpostua itzuliko zioten eta, ez hori bakarrik, unibertsitateko errektore eta medikuntza kliniko, medikuntza praktiko eta matematika aplikatuen katedradun ere izendatu baitzuten. Legebiltzarrerako hautatua izan zen. [[1817]] eta [[1818]] bitartean izurritea izan zen eta Paolok [[tifus]]aren inguruko ikerketak egiteari eman zion. [[1822]]ko [[maiatzaren 9]]an hil zen [[Modena]]n. == Matematikari egindako aportazioak == [[1809]]an, [[Ruffiniren erregela]] asmatu zuen. [[Matematika]]n, [[Ruffiniren erregela]] polinomio bat ''x-r'' erako binomio batez zatitzea egiten duen [[algoritmo]] bat da. [[Polinomio]] baten erroak kalkulatzeko erabil daiteke. [[Lagrange]] eta beste garaiko matematikari batzuekin liskar ugari izan zituen eta Niels Henrik Abel matematikari norbegiarrak zuzendu zuen berak hasitako lan hura, baina gaurko matematikak ezin du bere izena ahaztu. == Lanak == [[Fitxategi:Targa a Paolo Ruffini.jpg\|thumb\|250px\|right\|]] ▲* [[1799]]: "''La teoria generale delle equazioni in cui è provato che la soluzione algebrica di equazioni di grado maggiore di 4 è impossibile"'' ▲* [[1802]]: "''Riflessioni intorno alla rettificazione ed alla quadratura del circulo"'' ▲* [[1802]]: "''Della soluzione delle equazioni algebraiche determinata partocolari di grado sup. al 4º"'' ▲* [[1804]]: "''Sopra la determinazione delle radici nelle equazioni numeriche di qualunque grado"'' ▲* [[1806]]: "''Della immortalità dell’anima"'' ▲* [[1807]]: "''Algebra elementare"'' ▲* [[1820]]: "''Memoria sul tifo contagioso"'' ▲* [[1821]]: "''Riflessioni critiche sopra il saggio filosofico intorno alle probabilità del signor conte Laplace"'' {{DEFAULTSORT:Ruffini, Paolo}}

Paolo Ruffini: berrikuspenen arteko aldeak