Bizantzio: berrikuspenen arteko aldeak

[[Bosforo itsasartea]]ren ur-ertzean sortua izan zen, [[Megara]]tik etorritako kolono batzuengatik, [[K. a. 660]]an. Kolonia greziar izendatua izan zen, izena ''Byzas[[Bizas]]'' errege sortzailearen omenez jarri zioten. Leku estrategiko batean zegoen, bertatik nabigazioa kontrolatu baitezaketen, [[Europa]] ekialdea, [[Balkanak]], [[Egeo itsasoa]], [[Afrika]] iparraldea (baita [[Egipto]] ere) eta [[Asia Txikia]]. Hala ere, lurreko kokalekua ez zein hain egokia, baina gutxienez itsasozko Pontoko sarrera kontrolatzen zuten. Hori dela eta, inor ezin zuen igaro baimen eskatu gabe. Pontoko aldea oso aberatsa zen abelzaintzaabeltzaintza produktuetan, [[esklabo]] eta bestelako jangaietan: ([[ezti]]a, [[argizari]]a eta [[arrain]] gazia bezalakoa, [[ardo]] eta [[gari]] mota asko).

[[Esparta]]ko Pausaniasek berreskuratu zuen K.a. 479an eta K.a. 478. urtean berreraikitzen hasi. Geroago bere kontrola [[Atenas]]koen kontra eztabaidatu zuten. Azkenean Atenaskoek K.a. 409an hartu egin zuten hiria, baina bota egin zituzten K.a. 405an. 390 k.a. berriz Atenaskoen esku bueltatzeko. 336 k.a eta 323 k.a urte bitartean [[mazedonia]]rren esku egon zen, [[Alexandro Handia]]ren inperioaren esku. Honen ondoren, hiriak independentzia apur bat lortu zuen, 279 k.a. izan ezik Zeltarrekzeltarrek [[Trazia]] konkistatu zutelako eta Bizantziori zerga batzuk ezarri zizkioten.

194ean, Bizanzio ezatabaidaeztabaida baten erdian aurkitu zen erromakoErromako Luzio Septimio Severo eta Kaio Peszenio Nigeren artean, azkeneko honekin hartu zuen parte. Honen ondorioz Severo hiria setiatu egin zuen, hiru urtez setiatu zuten, Severo asko haserretu zen, azkenean errenditu egin zirenean, dena lapurtu eta harresiak suntsitu zituzten.

Baina 262 urtean berriz sortu zuen Galieno enperadorea hiriakinhiriarekin sartu gero segituan berriz bersortzeko.