|
'''Ordu -eremua''' edo '''ordu-zona''' [[denbora estandar]] bera onartzen duen [[Lur]]reko eskualdeetako bakoitza da. Elkarren alboan dauden ordu -eremu gehienek ordubeteko diferentzia daukate elkarrekiko, eta normalean eremu bakoitzeko tokiko orduarekiko [[UTC]] duen diferentziaren arabera kalkulatzen da.
Ordu -eremu estandarrak Lurraren [[esferoide]]a ilargi formako 24 iruditan zatituz defini daitezke geometrikoki. Eremu hauek mugatzeko, 15º-ko [[longitude]]ko distantziara dauden [[meridiano]]ak erabiltzen dira. Hala ere, ordu -eremu gehienek ez dute forma hau errespetatzen, arrazoi politiko eta geografikoen ondorioz itxura irregularra baitaukate. Ordu -eremu askok muga politikoak jarraitzen dituzte, eta zenbait kasutan uneko egoera politikoaren araberako aldaketak jasaten dituzte. Bestalde, zenbait herrialdetan ordua sasoiaren arabera aldatzen da, esaterako energia aurrezteko udan egiten den ordu-aldaketa.
Ordu -eremuak onartu baino lehen, jendeak tokiko [[eguzki-ordu]]a erabiltzen zuen (hasieran ''itxurazko'' eguzki-ordua, eta gero ''batez besteko'' eguzki-ordua). Egoera hau gero eta erabilgaitzagoa bihurtu zen [[garraio]]a eta [[telekomunikazio]]ak garatzen joan ziren neurrian, bi tokiren arteko ordua longitude geografikoaren funtzioan aldatzen baitzen. Herrialde bateko toki guztietako [[erloju]]ak sinkronizatu zitezkeen, baina orduan zenbait hiri eta herrietako ordua ordura arteko eguzki-orduarekiko oso desberdina izango zen. Ordu -eremuak bi egoera hauen arteko erdi bideko konponbidea izan ziren, geografiarekiko erabateko mendekotasuna hausten baitzuen eta tokiko orduak ez baitziren gehiegi aldentzen batez besteko eguzki-ordutik.
Urteen joan-etorrian, ordu-zonen mugak [[mendebalde]]rantz mugitzeko joera agertu da, [[udako ordutegia]] izeneko efektuaren bitartez energia aurrezteko.
[[Fitxategi:2007-02-20 time zones white bck.svg|thumb|600px|center|Munduko ordu -eremu estandarrak 2007an.]]
== Ordu eremu estandarrak ==
Hasieran, ordu -eremuak [[Greenwich Meridianoko Ordua]]n ([[ingeles]]ez Greenwich Mean Time, GMT) oinarritzen ziren, hau da, 0º-ko longitudean ([[Greenwich meridianoa|Lehen Meridianoan]]) existitzen zen batez besteko eguzki-orduan. Hala ere, GMT ordua Lurraren errotazioaren bidez definitzen denez, eta hura konstantea ez denez, urtero-urtero erloju atomikoak aldatu eta GMT-ra doitu behar izaten ziren. 1072ko urtarrilaren 1ean ordua finkatu egin zen, Lurraren errotazio aldaketa erabili ordez aurrez definitutako [[segundo tartekatu]]ak erabiliz. Sistema berri honi [[UTC|Denbora Unibertsal Koordinatu]] (UTC) deritzo.
== Ikus, gainera ==
| 