Bostak (musikagile taldea): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
informazioa gehitu dut, ingelesezko wikipediako artikulutik itzuli dut
No edit summary
1. lerroa:
[[Image:Vladimir Stasov.jpg|thumb|[[Vladimir Stasov]] <br> (1824&ndash;1906)]]
'''Bostak''' ala ''Talde sendoa'' (errusieraz[[errusiera]]z Могучая кучка, ''Mogutxaia kutxka'') 1856 eta 1870 bitartean [[San Petersburgo]]n ([[Errusia]]n) elkar ezagutu zuten musikagile taldea da. [[MilyMili Balakirev]] (sortzailea), [[CesarCésar Cui]], [[Modest Musorgski]], [[Nikolai RimskyRimski-Korsakov]] eta [[AlexanderAleksandr Borodin]] musikagileek eratzen zuten. Taldeak Europako kontserbatorioko heziketa zaharrean oinarritutako musika edo Europako musika klasiko zaharra imitatu beharrean, berezko errusiar musika sortzea zuen helburu. [[Abramtsevo kolonia]]ren eta [[Errusiar berpiztea]]ren helburu artistikoarekin bat zetorren. Errusiako [[nazionalismo erromantiko]] mugimenduaren inguruan sortu zen.
 
===Izena===
{{argitzeko|XIX. mendeko musikagile taldeari|Bostak (argipena)}}
1867ko maiatzean Moskuko "Errusiako erakusketa etnografikoan" eman zen kontzertuan [[MijailMikhail Glinka]], [[AlexanderAleksandr Dargomixki]], [[MilyMili Balakirev]] eta [[Nikolai RimskyRimski-Korsakov]] musikagileen lanak jo ziren. Vladimir Stasov kritikariak balakireve-en kontzertuari buruzko artikulu batean lau musikagileei buruz oso ongi hitz egin zuen eta "talde sendoa" deitu zien (errusieraz Могучая кучка, ''Mogutxaia kutxka''). Kontserbatorio inguruko ikasiek, Errusiako musikari elkarteek eta haien iritziko kritikariek adiera horretaz barre egin zuten. Taldeak erantzun gisa izen horixe hartu zuen. Balakireven inguruan bildutako musikariei Cui, Musorgski, RimskyRimski-Korsakov eta Borodin gehitu zitzaizkien, bost hauei "Bostak" deitu zietelarik.
'''Bostak''' ala ''Talde sendoa'' (errusieraz Могучая кучка, ''Mogutxaia kutxka'') 1856 eta 1870 bitartean [[San Petersburgo]]n ([[Errusia]]n) elkar ezagutu zuten musikagile taldea da. [[Mily Balakirev]] (sortzailea), [[Cesar Cui]], [[Modest Musorgski]], [[Nikolai Rimsky-Korsakov]] eta [[Alexander Borodin]] musikagileek eratzen zuten. Taldeak Europako kontserbatorioko heziketa zaharrean oinarritutako musika edo Europako musika klasiko zaharra imitatu beharrean, berezko errusiar musika sortzea zuen helburu. [[Abramtsevo kolonia]]ren eta [[Errusiar berpiztea]]ren helburu artistikoarekin bat zetorren. Errusiako [[nazionalismo erromantiko]] mugimenduaren inguruan sortu zen.
 
===Taldearen sorrera===
===Izena===
1856an sortu zen [[MilyMili Balakirev]]ek and [[Cesar Cui]]k elkar ezagutu zutenean. 1857an [[Modest Musorgski]] elkartu zitzaien, 1861ean [[Nikolai RimskyRimski-Korsakov]] eta [[AlexanderAleksandr Borodin]] 1862an. Bosteko taldeko musikagile guztiak gazteak ziren: Balakirevek 25 urte zituen, Cuik 27, Musorgski 23, Borodinek 28 eta RimskyRimski-Korsakovek soilik 18. Denek haien kabuz ikasi zuten musika eta beste lanbide batzuetan aritzen ziren: Borodin kimikaria zen, Rimski-Korsakov itsasarmadako ofiziala (itsasoz munduari bira ematen hiru urtez bere lehendabiziko sinfonia idatzi ahal izan zuen) , Musorgski guardian ibili zen eta zerbitzu zibilean ondoren (bere karreraren sasoirik oparoenean 1870an edaten zuen alkohol guztia ordaintzeko egun osoko lana hartu behar izan zuen Estatuaren Basoetako Sailean).
1867ko maiatzean Moskuko "Errusiako erakusketa etnografikoan" eman zen kontzertuan [[Mijail Glinka]], [[Alexander Dargomixki]], [[Mily Balakirev]] eta [[Nikolai Rimsky-Korsakov]] musikagileen lanak jo ziren. Vladimir Stasov kritikariak balakireve-en kontzertuari buruzko artikulu batean lau musikagileei buruz oso ongi hitz egin zuen eta "talde sendoa" deitu zien (errusieraz Могучая кучка, ''Mogutxaia kutxka''). Kontserbatorio inguruko ikasiek, Errusiako musikari elkarteek eta haien iritziko kritikariek adiera horretaz barre egin zuten. Taldeak erantzun gisa izen horixe hartu zuen. Balakireven inguruan bildutako musikariei Cui, Musorgski, Rimsky-Korsakov eta Borodin gehitu zitzaizkien, bost hauei "Bostak" deitu zietelarik.
 
===Hizkuntza musikala===
 
Bostek Errusiako berezko musika garatzeko asmoz kontserbatorioko estilotik hurruntzenurruntzen zen estiloa erabiltzen zuten:
===Taldearen sorrera===
* Haien musikan herrixketan jotzen ziren doinuak, [[Kosako]]en eta [[Kaukaso]]ko dantzak, elizako kantuak eta kanpaiak isladatuislatu zituzten. Errusiako bizimodua soinuen bidez adierazten zuten. Baserritarren abestien lirika eta [[melisma]] kopiatu zituzten.
1856an sortu zen [[Mily Balakirev]]ek and [[Cesar Cui]]k elkar ezagutu zutenean. 1857an [[Modest Musorgski]] elkartu zitzaien, 1861ean [[Nikolai Rimsky-Korsakov]] eta [[Alexander Borodin]] 1862an. Bosteko taldeko musikagile guztiak gazteak ziren: Balakirevek 25 urte zituen, Cuik 27, Musorgski 23, Borodinek 28 eta Rimsky-Korsakovek soilik 18. Denek haien kabuz ikasi zuten musika eta beste lanbide batzuetan aritzen ziren: Borodin kimikaria zen, Rimski-Korsakov itsasarmadako ofiziala (itsasoz munduari bira ematen hiru urtez bere lehendabiziko sinfonia idatzi ahal izan zuen) , Musorgski guardian ibili zen eta zerbitzu zibilean ondoren (bere karreraren sasoirik oparoenean 1870an edaten zuen alkohol guztia ordaintzeko egun osoko lana hartu behar izan zuen Estatuaren Basoetako Sailean).
 
===Hizkuntza musikala===
Bostek Errusiako berezko musika garatzeko asmoz kontserbatorioko estilotik hurruntzen zen estiloa erabiltzen zuten:
* Haien musikan herrixketan jotzen ziren doinuak, [[Kosako]]en eta [[Kaukaso]]ko dantzak, elizako kantuak eta kanpaiak isladatu zituzten. Errusiako bizimodua soinuen bidez adierazten zuten. Baserritarren abestien lirika eta [[melisma]] kopiatu zituzten.
 
Errusiako folk musikaren ezaugarriak jarraitu zituzten:
19 ⟶ 16 lerroa:
*:Doinuak hasierako tonutik beste batera modulatzen du, maiz abestia bete tonu batean bukatuko delarik. Abestiaren garapena ez da garbi definitzen, armoniak logika zehatzik jarraitzen ez duelako. Mendebaldeko musikarengandik ezberdina da.
**[[Heterofonia]]
*:Bi abeslarik ala gehiagok doinu nagusiaren bariazio ezberdinak abesten dituzte aldi berean, bakoitzak erritmo eberdinarekindesberdinarekin ala apaindura ezberdinekin. Abeslariek bukaera arte horrela inprobisatzen dute, bukaeran melodia bakarrean elkartzen diren arte.
**Bost, lau eta hiru tonuko distantziako mugimendu paraleloak notetan.
*:Mendebaldeko musikarengandik guztiz ezberdina da.
Bosteko taldeak mendebaldeko musikaz aldentzen zen Errusiako estilo ezberdina sortzeko armonia ezaugarri berriak asmatu zituzten:
**[[Tonu osoetako eskala]]
*:Glinkak eskala hau asmatu ez bazuen ere, ''[[Ruslan aetaeta LyudmilaLiudmila]]'' operan erabili zuen (1842). Maiz Errusiako obretan deabrua edo txarkeria iradoki ditu. Musikagile guztiek erabili zuten: [[Txaikovski]]k ''Ezpaten erregina'' operan kondesaren mamua agertzean, RimskyRimski-Korsakov-ek ''Sadko'', ''KashcheyKastxei ilezina'' eta ''[[Kitezh hiri ikustezinarenikusezinaren kondaira'' istorio majikoetakomagikoetako operetan. [[Claude Debussy]]k ere bere musikan eskala hau erabili zuen. Beranduago beldurrezko pelikuletan erabili da.
 
 
 
<center><small>'''Bostak'''</small>