Mozarabiar: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robot: Cosmetic changes
No edit summary
1. lerroa:
{{Lanean}}
'''Mozarabiarrak''' ([[arabiera]]z مستعرب, ''musta’rib'', ''"arabiartua"'', [[gaztelania]]z ''Mozárabe'') [[Iberiar penintsula]]ko lurralde [[musulman]]etan bizi ziren [[kristau]]ak ziren. [[Erdi Aroa]]n erabili zen batez ere kontzeptu hau. Hitzarmen batzuei esker, nolabaiteko autonomia mantentzea lortu zuten, emir eta kalifen begiradapean beren lege eta erlijio errituak mantzendu zituztelarik. [[Bisigodo]]en ondare zen erritu mozarabea gaur egun oraindik ere erabiltzen da Kordobako kapera batean.
 
== Mozarabiera ==
 
Mozarabiera [[Al-Andalus]]eko hizkuntza multzoa zen, [[Erromantze hizkuntzak|erromantzea]], eta gaur egun desagertua dagoena. Ez zegoen haien arteko erabeteko batasunik eta idazteko. Beste [[latin]]etiko hizkuntzak ez bezala, mozarabiera alfabeto arabiarrarekin idazten zen. Ezagutzen dena andalusiar poeten [[jartxa]] eta [[moaxaja|moaxajei]] zor zaie, estribiloa mozarabieraz eta garapena [[arabiera]]z izan ohi zituztenak.
 
Mozarabierari egozten zaio [[Iberiar Penintsula]]ko hegoaldeko eta iparraldeko hizkuntza eta hizkeren arteko hainbat ezberdintasun, eta halaber [[panotxo]] edota [[andaluziera]]ren hainbat ezaugarri.
 
Hona hemen mozarabierazko testu bat, [[XI. mende]]koa, Iberiar penintsulako beste hizkuntza batzuekin alderatua:
 
{| border="3" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse;"
||'''Mozarabieraz'''
||'''Gaztelaniaz'''
||'''Galizieraz-Portugesez'''
||'''Katalanez'''
||'''Latinez'''
||'''Euskaraz'''
|-
||
Mio sîdî ïbrâhîm <br />
yâ tú uemme dolge<br />
fente mib<br />
de nohte<br />
in non si non keris<br />
irey-me tib<br />
gari-me a ob<br />
legar-te<br />
||
Mi señor Ibrahim,<br />
¡oh tú, hombre dulce!<br />
vente a mí<br />
de noche.<br />
Si no, si no quieres,<br />
iréme a ti,<br />
dime a dónde<br />
encontrarte.<br />
||
Meu senhor Ibrâhim, <br />
ó tu, homem doce!<br />
vem a mim<br />
de noite.<br />
Se non/não, se non/não queres,<br />
ir-me-ei a ti,<br />
diz-me onde<br />
te encontro.<br />
||
El meu senyor Ibrahim,<br />
oh tu, home dolç!<br />
Vine't a mi<br />
de nit.<br />
Si no, si no vols,<br />
aniré'm a tu,<br />
digues-me a on<br />
trobar-te.<br />
||
O domine mi Ibrahim,<br />
o tu, homo dulcis!<br />
Veni mihi<br />
nocte.<br />
Si non, si non vis,<br />
ibo tibi,<br />
dic mihi ubi<br />
te invenias.<br />
||
Nire jaun Ibrahim,<br />
o zu, gizon gozoa!<br />
zatoz nigana<br />
gauez.<br />
Bestela, ez baduzu nahi,<br />
joango naiz zugana,<br />
esan nora<br />
zu topatu.<br />
|}
 
== Ikus, gainera ==
* [[Arabiar]]
 
{{Erromantze hizkuntza aurkibidea}}
 
[[Kategoria:Espainiako historia]]
[[Kategoria:Erromantze hizkuntzak]]
[[Kategoria:Hizkuntza hilak]]
 
[[ca:Mossàrab]]