Pretoriar Guardia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
ArthurBot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: simple:Praetorian Guard
t Hiztegi Batua: goardia → guardia
1. lerroa:
[[Fitxategi:Praetorian_GuardSoldiers_basrelief_med.jpg|frame|Zesar Augustoren Pretoriar GoardiaGuardia.]]
'''Pretoriar Guardia''' ([[latin]]ez ''praetoriani'') [[Erromatar Enperadoreen zerrenda|Erromako enperadoreek]] erabilitako bizkartzainen indar armatu berezia izan zen. Inperio garaian baino lehen, goardiaguardia hori gerra-jaunek erabilia zen, K. a. 275ean [[Eszipion leinu]]ak esate baterako. Pretoriar goardak Antzinateko gudari trebeen eta ospetsuenetakoak ziren.
 
== Historia ==
22. lerroa:
Pretoriarren azken ekintza 306an gertatu zen. [[Maxentio]] aldarrikatu zuten enperadore. [[Galerio]] Guardia desegitea saiatu zen, baina gainerako pretoriarrek matxinoekin bat egitea baino ez zuen lortu. [[Konstantino I Handia]]k Italia eraso zuenean, [[Maxentio]]ren armadaren gehiena pretoriarrek osatzen zuten. Konstantinok, garaitutakoan, betiko desegin zuen Pretoriar Guardia. Soldaduak [[Erromatar Inperioa|Inperioko]] bazter guztietan sakabanatu ziren eta haien akanpalekuak suntsitu zituen.
 
== GoardiarenGuardiaren gaineko azterketa ==
Haren izena konspirazio, hilketa eta leialtasun ezarekin lotu bazaio ere, bi lehenengo mendeetan, orokorrean, indar lagungarria suertatu zen. Garai haietan batez ere enperadore ankerrak, ahulak edo ospe gabekoak kentzen zituen boteretik; eta enperadore indartsuak, zuzenak eta ospetsuak babesten zituen. Azken hauek sendotzean, egonkortasuna ematen zitzaion inperioari.
 
30. lerroa:
 
<table border="1">
<tr><td align="center">'''Enperadore'''</td><td align="center">'''Urte'''</td><td>'''GoardiarekikoGuardiarekiko harremana'''</td></tr>
<tr><td>[[Zesar Augusto]]</td><td>[[K. a. 27]] - 14</td><td>Pretoriar Guardia sortu zuen. Erabat leialak</td></tr>
<tr><td>[[Tiberio]]</td><td>14 - 37</td><td>Guardiari esker Seianok egundoko boterea eskuratu </td></tr>
41. lerroa:
<tr><td>[[Vespasiano]]</td><td>69 - 79.</td><td>Guardien kopurua murriztu zuen</td></tr>
<tr><td>[[Tito]]</td><td>79 - 81</td><td>Pretoriarren prefektua izan zen</td></tr>
<tr><td>[[Domiziano]]</td><td>81 - 96</td><td>Guardiak hautatua. GoardiakGuardiak erahila</td></tr>
<tr><td>[[Nerva]]</td><td>96 - 98</td><td>Guardiak makurtua</td></tr>
<tr><td>[[Traiano]]</td><td>98 - 117</td><td></td></tr>
75. lerroa:
<tr><td>[[Marcus Claudius Tacitus]]</td><td>275-276</td><td></td></tr>
<tr><td>[[Floriano]]</td><td>276</td><td></td></tr>
<tr><td>[[Probo]]</td><td>276 - 282</td><td>Matxinada baten ostean GoardiakGuardiak erahila</td></tr>
<tr><td>[[Karo]]</td><td>282-283</td><td></td></tr>
<tr><td>[[Karino]]</td><td>283-285</td><td></td></tr>