|
'''KonposatzaileaMusikagilea''', '''konpositorea''' edo '''musika-ontzailea''' [[musika]] konposatzen duen pertsona bat da, hau da, musika sortzen duena.
KonposatzaileaMusikagilea eta beste musika mota baten arteko ezberdintasun maila ere aldatzen da, [[egile eskubide]] eta musika pieza zehatz baten bakarkako interpretazioei emandako diferentzietan eragina duena. Adibidez, [[musika klasiko]]aren garapenean, hasiera baten behintzat, konposatzeak ez zuen jotzeak bezain besteko garrantzirik. Bakarkako konposaketak mantentzeak arreta gutxi jaso zuen, eta, musikariek, orohar, ez zuten arazorik izaten euren konposaketak aldatzeko, jotzeko ordua heltzen zenerako. Denbora igaro ahala, baina, konposatzailearenmusikagilearen idatzizko [[notazio]]a, arau oso zorrotzak ematera heldu da, jotzaileek, hala ez egiteko arrazoi on bat tartean ez badago, derrigorrez jarraitu behar dituztenak. Beste alde batetik, irizpide hau, oso [[purista]]tzat jo daiteke. Horregatik, konposatzailearenmusikagilearen papera, geroz eta garrantzitsuagoa egiten hasi zen, orohar, jotzaile bezala zuen ospeari loturik: klasizismo garaian, geroz eta garrantzi handiagoa hartzen joan zen. [[Erromantizismo]]arekin, konposatzaileamusikagilea pertsonaia ia mitiko batetan -ia—ia [[guru]] bat-bat— bihurtu zen. Adibiderik nabarmenena, [[Ludwig van Beethoven]] da.
"Konposatzaile" hitza''Konpositore'', zehazkizentzu hertsian, Mendebaldeko Tradiziokotradizioko musika klasikoarenklasikoa konposatzaileariondu ematenduenari zaioderitzo, baita zinezinemako musikaren, bideojokobideojokoetako musikaren eta konposaketa aldetik seriotzat jo daitekeen beste musika baten konposatzailearisortzaileari ere. [[Musika herrikoi]]an, konposatzaileamusikagilea, berak sortutako kantuen interpreteainterprete ere bada, eta, kasu honetanhorretan, ''[[kantautoreegile abeslari]]'' esaten zaio, edo, beste batzuetan, ''musikari'' soilik. [[Hegoamerika]]n, bere kantuei ematen saiatzen den neoerromantizismoagatik nabarmentzen den konposatzaile bat Juan Carlos Velez da, peruarra.
== Aipamenak ==
* "KonposatzaileMusikagile batentzako lehen betebeharra, hilda egotea da." ([[Arthur Honegger]], ''"Je suis compositeur"'', [[1951]])
* "Ahanzturaren bila dabilen konposatzailemusikagile bat naiz; beti sentitzen naiz konposatzen dudala onartzeaz apur bat lotsaturik." ([[Alexander Borodin]], ''Lydia Karmalinarentzako gutuna'')
* "Egungo konposatzaileakmusikagileak, egian oinarrituta egiten ditu bere lanak." ([[Claudio Monteverdi]], ''"[[Madrigal]]en bosgarren liburua"'', ''[[1605]]'', ''"Hitzaurrea''")
* "Baliteke lehen mailako konposatzaileamusikagilea ez izatea, baina, bigarren mailakoen artean, lehen mailakoa naiz!" ''([[Richard Strauss]], Del Mar, Richard Straussen aipatua [[1962]])''
* "Egunen batetanbatean, erlaxatu ahal izango naiz pixka bat, eta konposatzailemusikagile on bat izaten saiatuko naiz." ''([[Benjamin Britten]], ''Imogen Holstentzako gutuna'' [[1968]])''
* "Gozamena ez dago gauzetan, geugan baizik." [[Richard Wagner]]
|
