Abertzaletasun: berrikuspenen arteko aldeak

Historian, zein aberritako abertzale ziren bereizteko, Euskal Herriaren abertzaleek ''eusko abertzale'' terminoa erabili dute, jeltzaleek ez ezik ([[Sabino Arana Goiri]]ren garaitik), baita ezker abertzalekoek ere (ikus, adibidez, [[Eusko Abertzale Ekintza]] alderdiaren izena bera).

 

Esanahi horrekin berarekin ''[[euskal]] abertzale'' erabiltzen da gaur egun,<ref>[[etimologia|Etimologikoki]], «euskararen abertzale» esanahia du.</ref> segur aski [[EAJ]]k ''Eusko Abertzaleak'' izena erregistratu zuelako, [[1980ko hamarkada]]n, eta ordezkaritza duen hainbat tokitan bere hautetsien taldeak izendatzeko erabiltzen duelako.<ref>EAJk ''Eusko Abertzaleak'' izeneko taldeak sortu ditu, konparazio batera, [http://www.gipuzkoablogs.net/jjgg/EuskoAbertzaleak/?lp_lang_pref=eu Gipuzkoako Batzar Nagusietan], [http://www.portugalete.org/portal/RecursosWeb/DOCUMENTOS/1/0_1290_1.pdf Portugaleteko Udalean] eta [http://www.parlamentovasco.org/e_comorga_gru_ACT.html Eusko Legebiltzarrean].</ref> [[Eusko Alkartasuna]] ere saiatu zen izen hori bereganatzen, baina EAJ aurreratu zitzaion.<ref>Imanol Murua Uria: [http://paperekoa.berria.info/harian/2006-09-02/002/772/lege_info.htm «Hura bai haustura»], ''Berria'', 2006-09-02.</ref> Gerora, bi alderdi politikoak koalizioan aritu zirenean, Gipuzkoan elkarrekin erabili zuten izen hori, [[2001]]ean.<ref>«La Junta Electoral del País Vasco deja sin espacios públicos gratuitos a PNV-EA, por no presentarse en las tres provincias vascas como una única coalición. En Vizcaya y Álava se presentan bajo la denominación PNV-EA, y en Guipúzcoa concurren bajo el nombre PNV-EA-Eusko Abertzaleak, a fin de que los dos partidos puedan formar posteriormente dos grupos parlamentarios propios.» Espainiako Barne Arazoetako Ministerioaren [http://www.mir.es/gl/DGRIS/Cronologia/2001/abril.htm web orria, 2001eko apirileko albisteei buruzkoa], 2010-07-08an hartua.</ref> Nolanahi ere, badirudi azkenaldian ezker abertzaleak uko egin diola ''eusko abertzale'' izenari (Eusko Abertzale Ekintza alderdiaren izenean izan ezik), nahita edo Espainiako legeak horretara bultzatuta. Izan ere, Espainiako legeak gaztelaniazko izen generikoak erregistratzea galarazten duen arren (edonork izen horiek libre erabiltzeko aukera izan dezan), ez ditu berdin babesten gainerako hizkuntza ofizialak.

 

=== Izana ===

Eusko abertzaletasunak, oinarrian, Euskal Herriaren [[nazio]] izaera aldarrikatzen du. Era berean, eta maila ezberdinetan bada ere (maila sinbolikotik independentzia proposamenetaraino), Euskal Herriaren lurralde batasuna aldezten du, Euskal Herriaren lurralde eremua zehaztean terminoaren usadiozko definizioa hartuta.<ref>«Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa (Beherea eta Garaia) eta Zuberoa batera izendatzeko erabil bedi ''Euskal Herria'' izena». Euskaltzaindia, 137. araua («''Euskal Herria'' izena»).</ref>