Giza eboluzioa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: war:Ebolusyon han tawo; cosmetic changes |
tNo edit summary |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Neandertal.jpg|thumbnail|300px|''[[Homo neanderthalensis]]'' baten irudia.]]
'''Giza eboluzioa''' ulertzeko alde batetik ''[[Gizaki |Homo ]]'' generoa bera ikertu behar da baina gaita ere hainbat [[hominido]] eta [[hominino]], ''[[Australopithecus]]'' gisa. Gizaki modernotzat ''Homo sapiens'' bera jotzen da. Orain dela 130.000 urte baino gehiagoko fosilei, antzinako ezaugarri batzuk oraindik gordetzen dituztenak ''[[Homo sapiens idaltu]]'' (Gizaki jakintsu zaharra) izenarekin identifikatu ohi dira.<ref>[http://www.anth.ucsb.edu/projects/human/#Human evolution: the fossil evidence in 3D]. Philip L. Walker eta Edward H. Hagen, Dept of Anthropology, University of California, Santa Barbara</ref> Anatomikoki modernotzat jo daitezkeen gizakiak orain dela 130.000 urte agertu ziren [[Afrika]]n.<ref>[http://www.mnh.si.edu/anthro/humanorigins/ha/sap.htm Human Ancestors Hall: ''Homo Sapiens'']</ref><ref>Alemseged Z, Coppens Y, Geraads D. ''Hominid cranium from Omo: Description and taxonomy of Omo-323-1976-896'' . Am J Phys Anthropol, vol 117, 2, 103-12 or. 2002. PMID 11815945</ref>
Gaur egun bizirik dauden espezierik gertuenak ''[[Pan (primatea)|Pan]]'' generoko bi animalia dira: ''[[Pan paniscus]]'' (Bonoboa) eta ''[[Pan troglodytes]]'' (txinpantzea). Bi espezie hauek arbaso bera dute eta duten antolaketa dela eta bereizten dira nagusiki: (beste ezaugarri anatomiko batzuk ere badituzte, hala ere) [[Bonobo]]a [[matriarkatu|matriarkala]] da eta txinpantzea [[patriarkatu|patriarkala]] da. [[Genoma]] osoaren sekuentziazioa eginda R. J. Brittenek egiten duen ikerketan honakoa esaten du:
| |||