Samiera: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
14. lerroa:
}}
 
'''Samiera''' [[Eskandinavia]]ko iparraldean [[samitarsami]]rekek mintzatzen duten [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntza]] da, '''laponiera''' izenez ere ezaguna. 20.000 bat lagunek mintzatzen dute eta beste uraldar hizkuntzekin harremana du ([[finlandiera]], [[estoniera]], [[kareliera]]...). Modu askotara izendatzen da: ''Saamisaami'', ''Samicsamic''... ''LapoierLaponiera''a formaizena ([[Laponia]] lurraldeari lotua), ezgaur daegun baztertzeko joera erabiltzendago, samitarraksamiak gutxiesteko erabili izan baita.
 
== Historia ==
[[1948]]an, '''samiera''' mantentzekobiziberritzeko egitasmo bat garatueraman zuten, aurrera: [[Iparraldekoiparraldeko Samierasamiera]] aldaera hartu eta egonkortufinkatu egin zuten, hiztun gehien zituen dialektoa zela ikusi zutenean. Hala ere, [[Errusia]] aldeko [[samitarsami]]rekek euren hizkuntza [[Alfabeto ziriliko|alfabeto zirilikoarekin]] idaztea erabaki zuten. Sami horiek alfabeto zirilikoaren aldaera hedatu bat erabiltzen dute, [[19791937]]an ofizialki onartua.
 
== Adibidea ==
JarraianZenbakiak, ondoko zenbakiak samirazsamieraz idatzita daude:
 
:1 - ''ok'tâ''
36. lerroa:
 
== Samiera idatzia eta egoera soziolinguistikoa ==
'''Samiera'''ren egoera [[soziolinguistika|soziolinguistikoa]] oso kaskarra da. Hiztun gutxi ditu, eta, gainera, hainbat dialekto literariotan banatua dago. Hizkuntzaren aldaeretazaldaerez hitz egiten bada ere, forma literario egonkortufinkatu desberdin hauekhoriek hizkuntzak direla esatea zehatzagoa da, samiera hizkuntza hauenhorien multzoa izanik. Aldaeron tamaina txikia dela eta, hala ere, dialektotazdialektoez hitz egiten da normalean, nahiz eta batzuetan euren artean ez diren ulertzen. Ondokoak '''samiera''' forma desberdinak dira:
[[Fitxategi:Sami languages large.png|300px|right|SamitarSami hizkuntzen banaketa geografikoa: 1. Hegoaldeko samiera, 2. Ume samiera, 3. Pite samiera, 4. Lule samiera, 5. Iparraldeko samiera, 6. Skolt samiera, 7. Inari samiera, 8. Kildin samiera, 9. Ter samiera.]]
* '''Hegoaldeko Taldea''':
** 1 [[Hegoaldeko Samiera]] ([[Norvegia]], [[Suedia]]): 500 bat hiztun. [[ISO 639-2]]: sma
51. lerroa:
** 9 '''Ter Samiera''' beste aldaera bat d., desagertzear dagoena, 20 hiztun baino gutxiago baitu.
 
- '''Akkala Samiera'''ri dagokionez, azken hiztuna [[2003]]an hil zen. '''Kemi Samierasamiera''', azkenik, [[XIX. mendea]]n desagertu zen.
 
== Ikus, gainera ==