Kalifa-herri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:AbdulmecidII.jpg|thumb|[[Abdülmecid II.a]], azken kalifa.]]
'''Kaliferria''' ([[arabiera]]z خلافة edo ''khilāfa'') kalifaren menpe dagoen lurraldea da.<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=kaliferri Harluxet hiztegi Entziklopedikoa]</ref> '''Kalifatza''' izan zen [[Islamislam]]ekak ezarri zuen lehen gobernu sistema izan zen, [[musulman]]en ''[[umma]]''ren batasuna eta agintea adierazten zuena. Hasieran [[Mahoma]]k berak ezarritako printzipioek zuzenduta zegoen, profetak ezarritako autoritate politikoaren jarraipena bezalajarraipentzat. Politikoki horrela bazen ere, teologikoki ez zen horrela, alde hori pertsona bakoitzarena zelako.<ref name="Crone 2005 308–9">{{Erreferentzia|izenburua=Medieval Islamic Political Thought|izena1=Patricia|abizena1=Crone|argitaletxea=Edinburgh University Press|urtea=[[2005]]|isbn=0748621946|orrialdea=308–9}}</ref><ref name=Hamid>{{Erreferentzia|izenburua= An Islamic Alternative? Equality, Redistributive Justice, and the Welfare State in the Caliphate of Umar|izena1=Shadi |abizena1= Hamid|aldizkaria=Renaissance: Monthly Islamic Journal|liburukia=13|aldea=8|data=[[2003]]ko [[abuztu]]a| url = http://www.renaissance.com.pk/Augvipo2y3.html}}</ref>
 
[[Sunismo]]aren arabera, estatuburua, [[kalifa]], [[musulman]] guztiek edo haien ordezkariek (''[[shura]]'') aukeratu behar dute.<ref name=2muslims>[http://www.2muslims.com/directory/Detailed/225505.shtml Gharm Allah Al-Ghamdy]</ref> [[Xiismo]]aren jarraitzaileek, berriz, kalifak ''[[Ahl al-Bayt]]'' familiakoa —profetaren familiakoa— izan behar dela uste dute. Hala sunitek nola xiitek onartzen zituzten [[Rasidar kaliferria|rasidar]] kalifen ondoren, eta [[1924]] arte, kaliferriakkaliferria zenbaithainbat leinurendinastiaren kontrolpean izan zirenzen. Lehendabiziko leinuadinastia [[omeiar]]rena izan zen; gero, [[Abbastar kaliferria|abbastarrak]], [[fatimidar kaliferria|fatimidarrak]] eta, azkenik, [[Otomandar Inperioa|otomandarrak]] heldu ziren.
 
[[Fitxategi:Age-of-caliphs.png|300px|thumb|Kaliferria, 622–750. urteetan {{legenda|#a1584e|Hedadura, Mahoma profetaren garaian, 622–632}} {{legend|#ef9070|Hedadura, rasidar kalifen garaiankalifaldian, 632–661}} {{legend|#fad07d|Hedadura, Umayyad kalifenomeiar garaiankalifaldian, 661–750}}]]