Mateo Muxika: berrikuspenen arteko aldeak

[[Pio X.a]] aita santuak, [[Erroma]] eta [[Lur Santua|Lur Santuetarako]] erromesaldien [[Espainia]]ko arduradun izendatu zuen.

 

[[1918]]. urtera arte garrantzi handiko hainbat kargu izan zituen, [[1918]]ko [[maiatzaren 20]]an monsinore [[Francesco Ragonesi|Ragonesi]] Nuntzioak gotzain ordenatu zuen arte, [[Burgo de Osma]]ko apezpiku izendatuaz.

 

[[1928]]an [[Gasteizko diozesia|Gasteizko gotzain]] izendatu eta [[ekainaren 24]]ean eman zion hasiera zeregin horri. Han seminario berria inauguratu zuen [[1930]]eko [[irailaren 30]]ean.

 

[[Espainiako Bigarren Errepublika]]ren ezarpena zela eta, honen aurka egin zituen adierazpenengatik [[Espainia]]tik egotzi egin zuten [[1931]]ko [[maiatzaren 17]]an; erbestean [[Frantzia]]ko [[Poitiers]]eko [[La Puye]]n bizi izan zen

 

[[1936]]an [[Espainiako Gerra Zibila|gerra]] piztu ondoren, [[Iruñea eta Tuterako artxidiozesia|Iruñeko gotzaina]] zen [[Marcelino Olaetxea|Olaetxearekin]] batera, "Non licet" gotzain-agiria sinatu zuen [[abuztuaren 6]]an, eta bertan erasotako [[Espainiako Bigarren Errepublika|Errepublikari]] laguntzea ez zela zilegi adierazten zieten [[katoliko]]ei. Baina haren hasierako eraspena desagertu egin zen altxatutakoek eginiko gehiegikeriak egiaztatu ahal izan zituenean, eta hauen aurka ere bi gotzain-agiri idatzi zituen.

 

 

Mateo Muxikaren izena ez zen agertu, ez eta [[Francesc d'Assís Vidal i Barraquer|Vidal i Barraquer]] eta [[Javier Irastorza]]renak ere, [[1937]]ko [[uztail]]ean, munduko apezpikuei [[Francisco Franco|Francori]] emandako laguntza azalduz [[Espainia]]ko apezpikuek egin zuten talde-gutunaren oinaldean. Bere eliz barrutia utziarazi zioten Cinnakoaren truke, eta [[Lapurdi]]ko [[Kanbo]]n kokatu zen, [[1945]]ean bere ''"Imperativos de mi conciencia"'' ospetsua argitaratuz; bertan apaiz [[abertzale]]en defentsa sutsua egiten du, "bidegabeki jazarri, laidoztatu, zigortu, ebatsi eta iraindutako" apaizak izan zirelako.

 

Behar ziren eginbide eta zereginak bete ondoren, [[1947]]ko [[maiatzaren 22]]an itzuli eta [[Zarautz]]en kokatu zen Mateo polizia baten zaintzapean. Han bizi izan zen, irudi agurgarri bat bailitzan, [[1968]]ko [[urriaren 27]]an, 98 urte zituela, itsu hil zen arte. [[Beasain]]go Udala, [[Loinaz Abesbatza]]ko kideak eta beste beasaindar batzuk bertan zirela hiletak egin ondoren, haren gorpua [[Gasteiz]]a eraman eta han [[Gasteizko Andre Mariaren katedrala|Andre Mariaren Katedralean]] ehortzi zuten.