Azido laktiko: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: ar, bg, ca, cs, cy, da, de, el, eo, es, et, fa, fi, fr, he, hu, id, is, it, ja, ko, lb, lt, lv, nl, nn, no, pl, pt, ro, ru, simple, sk, sl, sq, sr, su, sv, tr, uk, zh |
No edit summary |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Lactic-acid-skeletal.svg|thumb|Azido laktikoaren formula kimikoa]]
'''Azido laktikoa''' (laktatoa, ionizatzen denean) H<sub>3</sub>C-CH(OH)-COOH formula duen [[azido karboxiliko]]a da (C<sub>3</sub>H<sub>6</sub>O<sub>3</sub>), hainbat prozesu biokimiko eta fisiologikotan agertzen dena (esaterako, [[hartzidura]] laktikoan). Bi [[isomero]] optiko ditu: destrogiroa (D-laktikoa) eta lebogiroa (L-laktikoa), azken hau garrantzi biolokikoa duena izanik.
== Ekoizpena ==
9 ⟶ 6 lerroa:
Gorputzean, azido laktikoaren ekoizpena [[hartzidura]] laktikoan gertatzen da: [[oxigeno]]aren maila txikia denean, [[glukolisi]]an sortutako [[azido pirubiko]]a ez da [[Krebs zikloa]]n sartzen; horren ordez, [[laktato deshidrogenasa]] [[entzima]]k pirubikoa laktatoa bihurtzen du, muskulu-ehunetan:
:pirubato + NADH + H<sup>+</sup> --> laktato + NAD<sup>+</sup>▼
▲pirubato + NADH + H<sup>+</sup> --> laktato + NAD<sup>+</sup>
Atsedenaldian, laktatoaren maila [[odol]]ean 1-2mmol/litrokoa da, baina ariketa fisikoarekin 20 mmol/litroko mailaraino hel daiteke. Ariketa handia denean muskulu-ehunetan oxigeno-maila nabarmen jaisten da, eta oxigenorik gabeko hartzidura laktikoa nagusitzen da.
Bestalde, ''[[Streptococcus]]'' eta ''[[Lactobacillus]]'' izeneko [[bakterio]]ak ere gai dira hartzidura laktikoa burutzeko. Bakterio hauek garrantzia handia dute esnekien industrian, egiten duten hartzidura laktikoari esker [[jogurt]], [[mami]]a eta [[gazta]] bezalako produktuak sortzen baitira. ''[[Streptococcus]]'' bakterioak ahoan sortzen duen azido laktikoak, berriz, hortz-haginak kaltetzen ditu, [[txantxar]]ra eraginez.
[[Kategoria: Azido organikoak]]
| |||