Bhopalgo istripua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Bhopal-Union Carbide 2.jpg|right|thumb|250px|Union Carbideren metil isozianato planta, Bhopalen]]
 
'''Bhopaleko istripua''' 1984ko abenduaren 2tik 3ra [[Bhopal|Bhopaleko hirian]] hirian, [[Madhya Pradesh]]en,([[India]]n) gertatutako hondamendi larria izan zen, non [[Union Carbide]] enpresaren planta kimikoak [[metil isozianato]]ko nahigabeko isurketa bat egin zuen segurtasun neurri faltagatik batez ere. Bhopalen 1984an bizi ziren 894.539 biztanleetatik 559.835 pertsona zuzenki isurketaren eraginpean zeuden <ref>http://www.mp.gov.in/bgtrrdmp/facts.htm</ref>,eta hauetatik 3000-15.000 inguru hil egin ziren istripua gertatu eta aste batzuen buruan, beste 100.000-200.000 pertsonek oraindik kalte larriak jasaten dituzten bitartean<ref>http://studentsforbhopal.org/learnhttp</ref>.Gaur egun ez dago oraindik argi zeintzuk izan ziren gertakari latz honen eragileak, ezta bere biktimen kopuru zehatza. "Mende batez ikertu beharko da benetan zer gertatu den jakiteko" izan ziren polizi agente baten hitzak. Bitartean, Union Carbide edo ondoren enpresa erosi zuen Dow Chemical Company multinazional erraldoiak ez dute beraien errua onartu eta ezer gutxi egin dute egoera hobetzeagatik.
 
== Gertakariak ==
8. lerroa:
Abenduaren 2an, arratsaldeko bederatziak aldera langile batzuk metil isozianatoaren biltegi baten irispidea garbitzen ari ziren. Langileek kasu hauetan martxan jarri behar diren itzuleraren kontrako [[balbula]]k ez zituzten ipini. Horregatik, gaueko hamarrak inguruan ura 610 biltegian sartzen hasi zela uste da, non 42 [[tona]] MIC ([[metil isozianato]])zeuden, eta [[erreakzio exotermiko]] bortitz bat hasi zen. Erreakzio hauetan energia askatzen denez, biltegi barneko [[tenperatura]] 200&nbsp;°Ckoa izatera heldu zen.
 
Horrez gain kontuan izan behar da hasieran biltegiko tenperatura 15-20&nbsp;°C-koa zela, normalean [[metil isozianatoa]] egoera likidoan mantendu behar bada ere (0&nbsp;°C-tan), 2,6 [[bar]]-eko nitrogeno-presiopean. Bitartean, kontrol gelatik etengabe kontrolatzen zen [[presio]]a eta abenduaren 2ko arratsaldean, arrazoi ezezagunengatik, 0,14 bar-eko presioa erregistratu zen, txikiegia. Gaueko 11etan, biltegiaren presioa 0,69 bar-ekoa zen eta etengabe igotzen ari zela ikus zitekeen. Gasa ateratzen hasi zen 2,76 bar-eko presio gaindizteangaindtzean. Hori dela eta, 00:15etan zaindariek produkzio-arduraduna jakinaren gainean jarri zuten eta orduan upela hozteko egindako saiakerak alferrikakoak suertatu ziren, haien sistemen eraginkortasun ezagatik. Azkenik, leherketaren beldur(erregistroek diotenez, momentu hauetan presio 13,79 bar-ekoa izatera heldu zen), langileek alarma jo eta 00:30etan lantegia utzi zuten.Presio handi honek gasa eguratsera heda zedila ahalbideratu zuen.
 
Guztira plantan 67 tona [[Metil isozianato|MIC]] zeuden gordeta, kopuru nahiko adierazgarria kontuan izanik [[Europar Batasuna|Europan]] 0,5 tona MIC biltegiratzeko baimena baino ez dagoela.
22. lerroa:
* Erabilitako ekoizpen metodo arriskutsuak (MICa ez zen beharrezkoa Karbarila ekoizteko, baina bai merkeagoa.
* Biltegiratutako metil isozianato kopuru izugarri handiak.
* Plantaren kokapena oso populantzapopulazio dentsitate handiko tokian (Trenbidearen ondoan nahi zuten planta Union Carbidekoek.
* Segurtasun neurri oso pobreak edo segurtasun neurri eza.
* Langileen prestakuntza eskasa.
* MantenimenduMantenu falta.
* Larrialdien aurkako plan eraginkor baten falta.
* Ubideetako kalitate merkeko materiala.
40. lerroa:
* Altzairuzko balbula bat zulatuta zegoen istripuaren gauean eta ez zuten aldatu oso garestia zelako eta denbora asko behar zelako horrelako matxura konpontzeko.
* Teknologia erabiltzeko gidaliburuak ingelesez idatziak zeuden, langileek hizkuntza ez bazekiten ere.
* Union Carbide Corporationek onartu zuenez, plantako segurtasun sistema gehienek kale egin zuten istripuaren gauangauean.
 
== Ondorioak ==
67. lerroa:
=== Ingurumenean ===
 
Ingurumenak[[Ingurumen]]ak pairatutako kalteak erabatekoak dira. Alde batetik, lantegia oraindik han dago eta produktuak geratzen dira barnean, arriskutsuak izan daitezkeenak. Horrez gain, lantegiaren materialak deskonposatzen ari dira.
 
Aipatu beharrekoa da 30.000 pertsona ur kutsatua edaten dutela gaur egun Bhopalen <ref> http://paperekoa.berria.info/harian/2009-12-03/022/006/Malko_isurien_urteurrena.htm </ref>. Ur horrek hainbat produktu kimiko kaltegarri ditu eta lurzorua ere guztiz kutsatuta dago.
 
 
 
== Union Carbideren erantzukizuna ==
82 ⟶ 80 lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
 
* [[Union Carbide]]
* [[Metil isozianato]]
 
== Gehiago jakiteko ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
 
== Kanpo loturak ==
 
* Ingelesez:http://www.unioncarbide.com
* Ingelesez:http://www.lakareformiljon.org/images/stories/dokument/2009/bhopal_gas_disaster.pdf
* Ingelesez: Dokumentala YouTuben http://www.youtube.com/watch?v=Xz-BfXLjQ9c&feature=related
* Euskaraz:http://www.ikasbil.net/jetspeed/portal/media-type/html/language/eu/country/null/user/anon/page/materialdidacticodetalle?gid=29209
== Erreferentziak ==
<references/>
 
[[Kategoria:Hondamendi ekologikoak]]