Elikagai biologiko: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Elikagai organiko izenburua Elikagai biologiko(r)en truke aldatu da |
No edit summary |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Organic mixed beans shoots.jpg|right|thumb|200px|[[Babarrun]] kimu ekologikoak.]]
'''Elikagai
Ekoizleek oso kontutan hartzen dute era honetako elikagaiek agrokimikorik ez edukitzea, eta erea berean, ez dituzte [[Genetikoki eraldatutako elikagai|elikagai transgenikoak]] sortzen beraiekin. Gauzak honela, uztak aberasteko beste osagairen bat behar izaten dute: [[Konpost|konposta]], hain zuzen ere. Hau materia organikoaren deskonposizioaz sortzen den ongarria da, eta beraz, ez du substantzia kimikorik. Modu honetan, lurretik jasotzen ditugun substantzia berberak kutsatu gabe lurrera itzultzea lortzen da, eta bide batez, horrekin hazten diren produktuak ere ez dituzte kutsatzen. Gainera, beste metodo batzuk ere erabiltzen dituzte ahalik eta kalte gutxien sortzeko, adibidez, ureztatzen sistema naturalez baliatzea. Horrela lurraren [[higadura]] ekiditzea lortzen da. Horretaz gain, askotan azken kontsumatzaileak hartzen dituen bildukia ere ekologikoa izaten dute.▼
▲Ekoizleek oso kontutan hartzen dute era honetako elikagaiek agrokimikorik ez edukitzea, eta
Beraz, elikagai hauen xede nagusia osasunarentzat kaltegarriak ez diren janariak sortzea da. Aldi berean, hauek sortzen diren ingurugiroa babestea eta bertan betidanik egon izan den oreka mantentzea. Substantzia toxiko edo kimikoak gorputzarentzat osasuntsuak ez direnez, ez dituzte geihenetan erabiltzen, naturan azalzen direnez gain noski. Honek, abaintaila bat ematen die [[Nekazaritza industriala|nekazaritza industrialaren]] aurrean. Izan ere, gero eta gehaigo dira zalatuak izan diren ekoizle industrialak nerbio sistema, giltzurrun eta gibelean kalteak eragiten dituzten elikagaiak saltzearren. ▼
▲Beraz, elikagai hauen xede nagusia osasunarentzat kaltegarriak ez diren janariak sortzea da. Aldi berean, hauek sortzen diren ingurugiroa babestea eta bertan betidanik egon izan den oreka mantentzea. Substantzia toxiko edo kimikoak gorputzarentzat osasuntsuak ez direnez, ez dituzte
==Identifikatzea==
Orain arte, elikagaiak erosterako orduan beraien itxura, kolorea, forma, hartu izan dugu kontutan. Baina, orain beste faktore bat ere sartu ahalko litzateke zerrenda horretan: berain jatorria. Beraz, jatorri natural batetik datozen elikagai guztiak organikoak dira. Hau da, ez dira zertan fruitu edo barazkiak izan behar. Adibidez, hormona edo antibiotikorik hartzen ez duten animaliak [[Fitxategi:Organic mixed beans shoots.jpg|right|200px]] jatorri natural batetik datozela onartzen da, sustantzia toxikorik jasan gabe, eta beraz, beraien haragia eta esnea organikotzat hartzen da. Hala ere, oraindik fruta, zerealak eta barazkiak dira ospe gehien duten elikagai organikoak. ▼
▲Orain arte, elikagaiak erosterako orduan beraien itxura, kolorea, forma, hartu izan dugu kontutan. Baina, orain beste faktore bat ere sartu ahalko litzateke zerrenda horretan: berain jatorria. Beraz, jatorri natural batetik datozen elikagai guztiak
==Kontsumoa==
Merkataritza aldetik, gero eta argiagoa da produktu hauenganako eskaera handitzen doala. Dagoeneko ez natura dendetan, baizik eta supermerkatu arruntetan ere produktu hauei leku bat egin behar izan zaie. Gainera, aipatzekoa da produktu organikoek industrialek baino gehiago balio dutela; elikagai organikoek askoz ere naturalek baino neurri gehiago bete behar dituztelako eta lan horretan erabili behar dituzten produktuek prezioa asko gareztitzen dutelako. Hala ere, igoera hori arrazoi geihagorengatik gertatzen da:▼
▲Merkataritza aldetik, gero eta argiagoa da produktu hauenganako eskaera handitzen doala. Dagoeneko ez natura dendetan, baizik eta supermerkatu arruntetan ere produktu hauei leku bat egin behar izan zaie. Gainera, aipatzekoa da produktu
Lehenengo arrazoia, produktu organikoen eskaintza, duten eskaeraren aldean nahiko eskasa dela da. Eta hau gutxi balitz, produktu normalengandik banatu behar dituzte ekoizte eta biltze prozesu guztian. Honek esku lan gehiago eskatzen du eta beraz, jende gehiago ordaindu beharra. Bestalde, ingurumeneko arazoek ere gareztitzean eragiten dute. Esaterako, lurrerako mineral hobeez baliatzea, animalien ongizatea bilatzea, eta guzti hori bermatzen duten pertsonek soldata egoki bat jasotzea.▼
▲Lehenengo arrazoia, produktu
Horregatik, herrialde askotan dirulaguntzak ematen zaizkie produkzio organikoa ekoizten dutenei. Sistema hau iparraldeko herrialdeetan dago garatuta gehien bat eta mota askotako laguntzak izan ohi dira. Alde batetik, ongarri bereziek edota lurraren zaintzak izan ditzakeen diru galerak irabaziekin egokitzeko. Eta bestetik, produktu hauek salmentara eramateak dakartzan gastuak konpentsatzeko. ▼
▲Horregatik, herrialde askotan dirulaguntzak ematen zaizkie produkzio
==Lege ezarpena==
Elikagai hauek kontsumoaren aldetik dituzten berezitasunak ikusiz, argi geratzen da elikagai
*Inguruko ur eta landaretzaren egoera naturala guztiz errespetatzea.
*
*Animaliei zaintza ona ematea.
*Oreka ekologikoa eta zuzena den
Neurri horiek jarraituz, 4 mailatan sailkatzen ditu elikagai
*%100
*
*Produktu
*%50
Beraz, nahiz eta produktu batek
==Ikus, gainera==
*[[nekazaritza ekologikoa]]
*[[Genetikoki eraldatutako elikagai]]
==Kanpo loturak==
* {{es}} [http://www.fao.org/organicag/oa-faq/oa-faq4/es/ FQO]
* {{es}} [http://www.alimentacion-sana.com.ar/Informaciones/novedades/organicos1.htm www.alimentacion-sana.com.ar]
[[ar:أطعمة عضوية]]
|