Zinema: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia: ga:Pictiúrlann |
No edit summary |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:Bioscope.jpg|thumb|right|250px|Zinemako projektore zaharra.]]
'''Zinema''' edo '''zinematografia''' (antzinako [[greziera]]tik: κίνημα ''kinema'' (mugimendua) eta γράφειν ''grafein'' (idatzi) eratorria) projektore baten bidez [[fotograma]] multzo bat ([[film]]a) era bizkor eta jarraian (mugimenduaren ilusioa sortzeko) pantaila baten kontra pasatzeko teknika da. Oso aisialdi mota ospetsua izan da [[XX. mendea]]ren hasieran [[Lumiere anaiak|Lumière anaiek]] asmatu zutenetik<ref>Gubern, Román. ''"Historia del cine"''. [[Bartzelona]]: Lumen, [[1993]] (2. edizioa). ISBN 84-264-1179-7</ref>. [[Argazkilaritza]]tik oso hurbil, mugimenduak aukera artistiko zabalagoak ematen dizkio zinemari.
== Film ekoizpena ==
[[Fitxategi:FilmCrew.jpg|left|150|thumb|Argazkigintzaz arduratzen den taldea.]]
Zinemaren inguruan, profesional ugari beharrezkoak dira [[film]] bat ekoizteko. Hona hemen nagusienetariko batzuk:
* [[Zinema ekoizle|Ekoizlea]], filma bat egiteko alde teknikoez eta antolakuntzaz arduratzen dena da. Beste profesionalak kontratatzeaz gain, finantzaketa eta banatzaileekin harremanetan sartzea ere bere eginkizunak dira<ref>Seger, Linda; Whetmore, E. J. ''"Cómo se hace una película: Del guión a la pantalla"''. [[Teià]]: Ma non tropo, [[2004]]. ISBN 84-96222-06-3</ref>.
* [[Zinema zuzendari|Zuzendaria]], filmatzea zuzentzen duen pertsona da, hori egiteko inguruan zuzendari laguntzaileak eta ''script'' behar ditu.
* [[Zinema aktore|Aktoreak]], [[antzerki]], zine, [[irrati]] edo [[telebista]]ko antzezlan batean pertsonaietako bat errepresentatzen duen pertsonak dira<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=aktore Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa: Aktore]</ref>. Hain artean kategoriak daude bere mailen arabera: aktore nagusiak eta bigarren mailako aktoreak.
* [[Zinema gidoilari|Gidoilariak]] [[irrati]], zine edo [[telebista]]rako gidoiak egiten dituenak<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=gidoilari Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa: Gidoilari]</ref> dira. Gidoi zinematografiko batek literatura aldeak, filma irudietan (deskripzioak) eta soinuaz (efektuak eta elkarrizketak) azaltzen duenak, eta alde teknikoak (filmatze taldeak egin behar dituen planoak, kamara-mugimenduak, eta abar) ditu.
* [[Zinema banatzaile enpresa|Banatzailea]] filmaren banaketaz arduratzen dena da, telebistan, zinema-aretoetan, interneten edo beste euskarrien bitartez ikus-entzuleek ikus dezatela.
* [[Soinu]]-teknikoek filmatzean soinuaz arduratzen direnak dira.
* [[Muntaia]]. Filma muntatzen duena, hau da, muntaketa-lanez arduratzen dena muntatzailea da<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=muntatzaile Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa: Muntatzaile]</ref>. Bere lanak egun digitalak izan ohi badira ere, lehen beste teknikak erabiltzen zituzten.
* [[Makillaje]]a. Makillatzaileak aktoreak produktu kosmetikoen bidez itxuraldatzeaz arduratzen dira.
* Aktoreen [[jantzi]]ak egiteko jostunak eta diseinatzaileak behar dituzte.
== Generoak ==
{{Sakontzeko|Genero zinematografikoak}}
Teoria zinematografikoan, [[Genero zinematografikoak|generoak]] filmak taldeetan sailkatzeko erabiltzen dituzte<ref>Dudley, Andrew; Alsina Thevenet, D. ''"Las principales teorías cinematográficas"''. [[Bartzelona]], Gustavo Gili, [[1981]]</ref>. Antzekotasunak edo topikoak partekatzen dituzten film batzuk genero bat osatzen zuten. Hona hemen genero nagusiak<ref>Sánchez Noriega, José Luis, ''"Historia del Cine. Teoría y géneros cinematográficos, fotografía y televisión"'', [[Madril]]: Alianza, [[2006]]. ISBN 84-206-7691-8</ref>:
[[Fitxategi:Phenakistoscope 3g07690b.gif|150px|thumb|right|Fenakistiskopioa, zinemaren aitzindaria]]
<div style="-moz-column-count:2; ">
* Estiloaren arabera
** [[
** [[
** [[
** [[Akziozko zinema|Akzioa]]
** [[Abenturazko zinema|Abentura]]
** [[Beldurrezko zinema|Beldurra]]
** [[Misteriozko zinema|Misterioa]]
** [[Zinema erromantikoa|Erromantikoa]]
** [[Suspensezko zinema|Suspense]]
* Giropenaren arabera:
** [[Zinema historiko|Historikoa]]
** [[Polizia-zinema|Polizia]]
** [[Gerra-zinema|Gerra]]
** ''[[Western]]''
** [[Zientzia-fikzio]]a
** [[Fantasiazko zinema|Fantasia]]
** [[Kirol-zinema|Kirola]]
** [[Pornografia-zinema|Pornografia]]
* Formatuaren arabera:
** [[Marrazki bizidunak|Animazioa]]
** Benetazko irudia edo ''[[live action]]''
* Ikus-entzuleriaren arabera
** Haurrentzako zinema
** Familientzako zinema
** Helduentzako zinema
* Herrialdearen arabera
* [[Argentinako zinema]]
* [[Euskal zinema]]
* [[Zinema sobietarra]]
* [[Zinema estatubatuarra]]
* [[Bollywood]]
</div>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo loturak ==
{{commonskat|Cinema}}
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/2054/soinu-bandak-zineman-dena-ez-da-irudia Soinu bandei buruzko erreportajea ARGIA astekarian]
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/2159/zinemaren-etorkizuna/osoa Zinema digitalak ekarriko dituen aldaketen inguruko erreportajea Argia aldizkarian.]
[[Kategoria:Zinema| ]]
[[ast:Cinematografía]]
[[bn:চিত্রগ্রহণ]]
[[be-x-old:Кінэматограф]]
[[cv:Кинематограф]]
[[ca:Cinema]]
[[cs:
[[
[[
[[
[[
[[
[[it:Immagine cinematografica]]
[[kv:Кинематограф]]
[[
[[
[[
[[
[[ru:Кинематограф]]
[[sah:Кинематограф]]
[[si:සිනමා ශිල්පය]]
[[sr:Кинематографија]]
[[tt:Кинематограф]]
[[
[[uk:Кінематограф]]
[[vi:Kỹ thuật điện ảnh]]
[[bat-smg:Kinamatuograpėjė]]
[[
|