Papagaitxo: berrikuspenen arteko aldeak

 

== Deskribapena ==

Perikito batek 19 [[zentimetro]] baino zerbait gutxiago neurtzen ditu burutik isatsaren puntaraino eta 35 [[gramo]] inguru pisatzen ditu. Kolore berdea izaten dute, buru horiarekin eta bizkar ondulatua. Helduetan bekokia eta burua horiak dira, baina gazteagoek xingola beltzak dituzte. Kolore honi esker, landarediaren artean ezkutatzen dira. Kolore urdina duen edo albinoa den baten bat jaiotzen bada naturan, ez da denbora askoz biziko harrapariek erraztasun handiarekin harrapatuko dutelako.

Mokoaren bi aldeetan orban more batzuk dituzte eta eztarriaren alde bakoitzean hiru puntu beltz. Puntu horietatik bi, orban morearen azpian daude. Buztana urdin iluna izaten da, baina alboetan kolore horiko [[luma]]k tartekatzen dira. Hegoek berde-beltz kolorea dute, baina xingola horiak ere badituzte. Xingola hauek hegan ari direnean edo hegoak zabalduta dituztenean bakarrik ikus daitezke. Hankak grisak dituzte eta urteekin iluntzen joaten dira.

 

== Askatasunean bizia ==

 

[[Fitxategi:Melopsittacus undulatus Alice Springs (crop).jpg|150px|thumb|left|[[Australia]]n askatasunean bizi den perikito bat.]]

Perikitoak kostaldeko zonalde txiki batean izan ezik, Australia guztian hedatuta daude. Bere habitata [[oihan]]a da. Talde handietan biltzen dira, ehundaka izan daitezke, eta distantzia handiak egiten dituzte [[ur]] eta [[janari]] bila. Kumeak izateko garaia heltzen denean, hegazti talde desberdinak zonalde berean biltzen dira milaka perikitoz osatutako talde bat sortuz. Taldeetan bizitzeak asko errazten die bizitza harraparien aurrean, harrapakin zaila bihurtzen baitira.

[[Hegazti]] hauek izan ditzaketen gaixotasunen artean [[marranta]], [[beherako]]a, urradurak eta hanketako azalaren asaldurak (ondo ez garbitzeagatik) dira. Mokoren inguruan tumorazio eta garatxoak ere ager daitezke txori zahar edo ingurune zikinean hazitako txoriengan.

Perikitoak artatxiki eta alpistez elikatzen dira, nahiz eta beste zenbait hazi eta [[barazki]]rekin ere tartekatu behar diren, hala nola, [[letxuga]], [[espinaka]], [[piper]]ra, [[azenario]]a… [[Fruitu]]ak ere osagarri dietetiko onak dira txorientzat. [[Ogi]]a eta gailetak tarteka daitezke noizbehinka, baina betiere gauza gozoegiak eman gabe. [[Ahuakate]]a, [[txokolate]]a eta [[perrexil]]a ez zaizkie inolaz ere eman behar, [[toxiko]]ak baitira perikito australiarrentzat. Perikitoa gaztetatik elikadura anitz batetara ohitzea komeni da, beti janari berdina jaten aritu den txori zaharrago bat janari berrietara ohitze asko kostatzen baita.

 

Oro har erraz egokitzen dira neguko hotzetik babesten dituen edozein kaioletara, nahiz eta nahiago dituzten [[metal]]ezkoak, [[egur]]ra erraztasun harrigarriz zulatzen baitute. Kaiolek barra horizontalak eduki behar dituzte, perikitoak hegazti harrapariak baitira eta gainera, hormetatik paseatzea atsegin dute. Hala ere, kaiolatik ateratzen utzi eta hegan egiteko aukera emanez gero, txori osasuntsu eta alaiagoak bihurtzen dira. Azken kasu honetan, kontu handia izan behar da gauza arriskutsuetara hurbildu edo leihoko kristalen aurka jo ez daitezen. Hau ekiditeko onena gortinak jartze litzateke.

[[Ugalketa]] nahiko erraza da, kumeak izatera bultzatzeko egurrezko kaxa bat jartzen da kabi moduan, bertan emea ilunpetan aurkituko delarik. Ekaitza edo euria ari duenean kabia duen kaiola kanpora ateraz, [[ernalketa]] aktibatzen da. Emeak 4-9 arrautz bitartean erruten ditu eta inkubazioak 18 egun irauten ditu. Urte guztian zehar izan ditzakete kumeak, baina [[abuztu]] aldean kabia kentzea komenigarria da bikoteari [[urtarril]]a edo [[otsail]]a bitartean atseden hartzen utziz.