Carandiruko sarraskia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t erreferentzia zerrenda
t Robot: Cosmetic changes
1. lerroa:
'''Carandiruko sarraskia''' [[1992]]ko urriaren 2an gertatu zen [[Carandiru (Kartzela)| Carandiru]] kartzelan, [[São Paulo]]n ([[Brasil]]). [[Brasilgo historia]]n [[Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala|Giza eskubideen]] aurka izandako ekintzarik larriena bezala dago kontsideratua.
 
Zenbait presok iraultza moduko bat hasi zuten kartzelan, eta haren ondoren gertatu zen sarraskia. Kartzelako istiluak kontrolagaitzak bilakatu zirenean, Carandiru hartu zuen polizia militarrak, eta haren ondorioz, 111 preso hil ziren. Haietatik 102 polizia militarrak tirokatuta hil ziren; gainontzeko bederatziak labankadaz hil ziren, ustez, polizia heldu baino lehenago presoen artean izandako erasoetan<ref>Carandiru, das Gefaengnissmassaker in Sao Paulo (Ger.), 1995, Argitaratzailea: Amnesty International FDCL-Verlag, Egileak: Elói Pietá & Justino Pereira, ISBN: 3-923020-15-5</ref>. Hirurogeita zortzi polizietatik bat bera ere ez zen hil. Poliziak amore emandako presoak eta zigor-geletan gordetzen saiatzen zirenak ere tirokatu zituela diote sarraskitik bizirik irten zirenek.<ref>."Brazil jail massacre: Policeman convicted". OBBC. 2001eko ekainaren 30a. http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/1415178.stm</ref>.
 
== Sarraskiaren ondoren ==
 
Operazioaren agintari nagusi [[Ubiratan Guimarães]] koronelari 620 urteko kartzela zigorra ezarri zioten, sarraskiaren arduraduna zela egotzita. Alabaina, [[2006]]ko otsailaren 16an, Brasilgo gorteek zigorra bertan behera utzi zuten, koronelak aginduak baino betetzen ez zituela argudiatuta. Giza eskubideen aldeko taldeek “atzera-pauso” gisa ikusi zuten erabakia eta honetaz gain, Brasilgo poliziaren indarkeriaren zigorgabetasunaren kultura salatu zuten.
12. lerroa:
[[2002]]ko abenduaren 2an eraitsi zuten kartzela.
 
== Eragin kulturalak ==
 
* Gertakari hauek ''Estação Carandiru'' liburuan oinarrituta daude. [[Dráuzio Varella]] medikuak idatzi zuen, eta [[Carandiru (Filma)|Carandiru]] izeneko filmean ere eragin zuen liburuak.
* Brasilgo [[Sepultura]] [[trash metal]] taldeak, Carandiruko gertakariak aintzat hartu eta “Manifest” abestia idatzi zuen.
* [[Racionais]] izeneko taldeak ere gertakariak aipatzen ditu "Diario de um Detento" eta "Vida Loca III" abestietan. Baita [[Ingalaterra]]ko [[Asian Dub Foundation]] taldeak ere, “19 Rebellions” deituriko abestian.
* Carandiruko kartzelak eragin zuen [[Fox]] telebista katearen [[Prison Break]] telesailaren hirugarren denboraldian http://www.fox.com/prisonbreak/showinfo/.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
 
== Ikus gainera ==
* [[Carandiru (filma)]]
 
28. lerroa:
[[Kategoria:Giza eskubideak]]
 
[[en:Carandiru massacre]]
[[pl:Carandiru]]
[[pt:Massacre na Casa de Detenção de São Paulo]]
[[en:Carandiru massacre]]