Madalena Jauregiberri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Adrar (eztabaida | ekarpenak)
t Madeleine Jauregiberri izenburua Madalena Jauregiberri(r)en truke aldatu da: Kala idatzi izan da euskaraz sarritan.
Adrar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{argitzeko|Zuberoako idazle eta euskaltzaleari|Jauregiberri (argipen)}}
{{Biografia infotaula oinarria
'''Madeleine Jauregiberri''' ([[Aloze]], [[Zuberoa]], [[1884]]ko [[urriaren 13]]a - [[Ziboze]], [[Zuberoa]], [[1977]]ko [[urriaren 20]]a) euskal idazle eta euskaltzalea izan zen.
| izena = Madalena Jauregiberri
| irudia =
| oina =
| izen osoa = Madeleine de Jauréguiberry
| ezizena =
| jaiotza data = [[1884]]ko [[urriaren 13]]a
| jaiotza hiria = [[Aloze]]
| jaiotza herrialdea = [[Zuberoa]]
| heriotza data = [[1977]]ko [[urriaren 20]]a
| heriotza hiria = [[Ziboze]]
| heriotza herrialdea = [[Zuberoa]]
}}
 
'''Madalena''' edo '''Madeleine Jauregiberri''' ([[Aloze]], [[Zuberoa]], [[1884]]ko [[urriaren 13]]a - [[Ziboze]], [[Zuberoa]], [[1977]]ko [[urriaren 20]]a) euskal idazle eta euskaltzalea izan zen.
[[1906]]an, ikasketak amaitu zituenean, [[Argentina]]ra joan zen eta [[frantses]]ezko irakasle hasi zen. [[1914]]ean [[Zuberoa]]ra itzuli zen.
 
== Biografia ==
[[1933]] eta [[1934]] bitartean [[Ipar Euskal Herri]]ko ''[[Begiraleak]]'' euskal emakume nazionalisten taldeko lehendakaria izan zen. Gainera ''[[Aintzina]]'' talde abertzaleko kidea izan zen
[[Jauregiberritarrak]] denbora luzean [[Zuberoa]]n herria eta hizkuntzaren alde eragile handienetakoak izan ziren. Madalena bederatzi seme-alabetatik hirugarrena zen.
 
[[1906]]an, [[Paue]]ko ''École Normale'' delakoan ikasketak amaitu zituenean, [[Argentina]]ra joan zen eta sei urtez [[frantses]]ezko irakasle hasiizan zen. [[1914]]ean [[Zuberoa]]ra itzuli zen.
[[Zuberoa]]n [[euskara]] irakaslea izan zen. Nahiz eta Frantziako Hezkuntza sistemako kide ez izan, [[Frantzia]]ko Gobernuak ''[[Les Palmes Academiques]]'' saria eman zion. [[Iparralde]]ko eskoletan [[euskara]] irakasteko metodo bat prestatu zuen, Paueko Hezkuntza Ordezkaritzak onartua. [[Euskara]]z ez zekiten irakasleek ere metodo horretaz baliatu zitezkeen. Metodo hori [[euskara]]zko eta [[frantses]]ezko hitzak zituen diskoan argitaratu zuen.
 
[[1914]]ean [[Zuberoa]]ra itzuli zen. [[Lehen Mundu Gerra]]n senargaia hil zuten; harrezkero ezkondu ez eta amarekin bizi izan zen [[Ziboze]]ko [[Sibasia]] etxean.
 
[[1933]] eta [[1934]] bitartean [[Ipar Euskal Herri]]ko ''[[Begiraleak]]'' euskal emakume nazionalisten taldeko lehendakaria izan zen. Gainera1934an [[Jean Jauregiberri|Jean]] nebarekin [[Piarres Lafitte]]k sortutako Eskualherrizaleen mugimenduan sartu zen eta horren ''[[Aintzina]]'' taldehilabetekarian abertzalekoidatzi kidea izan zenzuen.
 
[[Zuberoa]]n [[euskara]] irakaslea izan zen, bereziki [[Altzai]] eta [[Lexantzü]]n. Nahiz eta Frantziako Hezkuntza sistemako kide ez izan, [[Frantzia]]ko Gobernuak ''[[Les Palmes Academiques]]'' saria eman zion. [[Iparralde]]ko eskoletan [[euskara]] irakasteko metodo bat prestatu zuen, Paueko Hezkuntza Ordezkaritzak onartua. [[Euskara]]z ez zekiten irakasleek ere metodo horretaz baliatu zitezkeen. Metodo hori [[euskara]]zko eta [[frantses]]ezko hitzak zituen diskoan argitaratu zuen.
 
Aldi berean [[Espainiako Gerra Zibila]] denboran hegoaldeko euskaldunek pairatzen zutenaren aurrean aktibo aritu zen eta idazle ezagunak ([[François Mauriac|Mauriac]], [[Georges Bernanos|Bernanos]]...) bildu zituen salaketa lanerako.
 
Euskaltzain urgazlea zen eta [[1975]]ean [[Euskaltzaindia]]k Ohorezko Euskaltzain izendatu zuen.
 
== Lanak ==
Bere lanak nahiko barreiatuta daude eta bilduma erreferentzial baten faltan gaude oraindik ere.
 
=== Antzerkia ===
Ematen zituen euskara eskoletarako liburuxkak, disko bat eta aipatuko diren hiru antzerki lanak prestatu zituen:
* ''Mirakuilu'Miraküilü bat''
* ''Zikoitza''
* ''EuskaldunEüskaldünen jauntziak''
 
=== Kazetaritza munduan ===
Hainbeste aldizkaritan artikulu ugari idatziak utzi zituen, gehienbat euskararen edertasun eta balioaz. Aritu zen argitalpen batzuk:
* [[Herria]].
* [[Gure Herria]].
* [[Basque-Éclair]].
* [[Sud-Ouest]].
* bereziki [[Le Miroir de la Soule]] hamabosterokoan.
 
== Pastorala bere omenez ==
[[2000]]n [[Eskiula]]k taularatu zuen [[pastoral]]ak '''Madalena Jauregiberri''' izena zuen; [[Pier Paul Berzaitz]]ek idatzia da.
 
== Sariak ==
* ''[[Les Palmes Academiques]]''
 
== Iturriak ==
* [[Jean Louis Davant]]: ''Zuberoako literaturaz. Antologia laburra'', [[Euskaltzaindia]], [[Bilbo]], [[2008]]
 
== Ikus, gainera ==
* [[Zuberoako idazleak]]
* [[Euskarazko literatura]]
* [[Jauregiberritarrak]]
 
== Kanpo loturak ==
* {{eu}} [http://zubitegia.armiarma.com/egileak/00468.htm MadeleineMadalena Jauregiberri literaturaren zubitegian]
 
[[Kategoria:Zuberoako idazleak|Jauregiberri, MadeleineMadalena]]
[[Kategoria:Euskaltzainak|Jauregiberri, MadeleineMadalena]]
[[Kategoria:1884ko jaiotzak|Jauregiberri, MadeleineMadalena]]
[[Kategoria:1977ko heriotzak|Jauregiberri, MadeleineMadalena]]
[[Kategoria:Aloztar-ziboztar-oniztarrak|Jauregiberri, MadeleineMadalena]]