Zibilizazio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Aldatua: mwl:Ceblizaçon
No edit summary
11. lerroa:
[[Antropologo]] gehienen ustez ''Homo sapiens'' [[Afrika]]ko [[sabana]]n sortu zen orain dela 200.000 urte ''[[Homo erectus]]''en eboluzioaz. Orain dela 40.000 urtetik [[Eurasia]] eta [[Ozeania]]n bizi zen eta gutxienez 10.000 urte dira [[Amerika]]n bizi dena.<ref>Templeton, Alan (2002). [http://cogweb.ucla.edu/ep/Templeton_02.html "Out of Africa again and again"] ''Nature'' 416: 45 - 51.</ref> [[Eurasia]]n bizi zen ''[[Homo neanderthalensis]]''a eta ''[[Homo erectus]]''a desplazatu zituzten.
 
Orain dela 10.000 urte arte gizakgizaki iguztiakguztiak [[ehiztari-biltzaile]]ak ziren (gaur egun ere batzuk aurki daitezke). Normalean talde [[nomada]] txikietan bizi ziren. [[Neolitiko]]an [[nekazaritza]] sortu zen eta horrekin batera gehiegizko janariaren produkzioa. Gizakiak egonkortu ziren eta lehenego herriguneak sortu. Horrek animalien [[domestikazio]]a eta [[metalgintza]] ekarri zuen. Nekazaritzak komertzioa eta kooperazioa handiagotu zituen gizarte konplexuagoak sortzen. Herriak [[zibilizazio]] bilakatu ziren [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbilean]], [[Mesopotamia]] inguruan.
 
Orain dela 6.000 urte inguru lehenengo proto[[estatu]]ak sortu ziren [[Mesopotamia]]n, [[Antzinako Egipto]]n eta [[Indus haraneko Zibilizazioa|Indus haranean]]. Hauek defendatzeko [[militar]]rak sortu ziren eta horrekin batera [[gobernu]] [[burokrazia|burokratikoak]] eta administrazioa. Estatuen artean kooperazioa eta konpetentzia sortu zen [[gerra]]k sortuz. Orain dela 2000 eta 3000 urte artean [[Persia]]rrek, [[Txina]]tarrek eta [[Antzinako Erroma|Erromatarrek]] konkistaren bitartez inperio erraldoiak sortu zituzten, lehenengo [[inperio]]ak sortuz. [[Erlijio]] garrantzitsuak sortu ziren [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbilean]], [[Judaismo]]a kasu eta [[Hinduismo]]a Hego [[Asia]]n.