Uruguaiko Aireko Armadaren 571 hegaldia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: pl:Katastrofa lotu Fuerza Aérea Uruguaya 571; cosmetic changes
2. lerroa:
'''Uruguaiko Aireko Indarren 571 hegaldia'''k, [[1972]]ko [[urriaren 13]]an '''Andeetako Miraria''' izenez ezagutzen den istripua izan zuen. 40 bidaiari eta bost tripulatzaile zihoazen [[Txile]]rantz hegazkin militar batean; 40 bidaiariak [[Uruguai]]ko ''Stella Maris'' eskolako errugbi taldeko kideak ziren eta Andeetan erori ziren.
 
== Istripua ==
[[Urriaren 12]]an, [[Uruguai]]ko Aire Indarren hegazkina zen ''Fairchild Fokker F27'' [[Carrasco]]ko aireportutik abiatu zen [[Montevideo]]ko ''Old Christians'' errugbi taldeak [[Txile]]ko [[Santiago]]ko ''Old Boys''en aurka partida bat jokatu behar zuelako. Momentu horretan, fronte bat garatzen ari zen mendikatearen erdialdean.
 
41. lerroa:
 
[[Fitxategi:Crash site.JPG|thumb|300px|Istripua izan zen lekua]]
== Bizirauteko ahalegina ==
Hegazkinean zihoazten 45 pertsonetatik, 12 istripuan edo zertxobait beranduago hil ziren; beste bost hurrengo goizean hil ziren eta zortzigarren egunean emakume bat, Susana Parrado, izandako zaurien ondorioz. Hilotz ugari, eserlekuetan harrapatuta geratu ziren.
 
Gelditu ziren 27ak oso egoera gogorrari aurre egin behar izan zioten (-25tik -42º °Cra) izoztutako mendi haietan, elurra bete-betean egiten zuen sasoian baitzeuden. Egun batzuetan zehar abioiaren bila saiatu ziren baina, batzuk gertu ibili ziren arren, ez zuten lortu, altuegi ari baitziren begiratzen.
 
Bizirik geratu ziren askok zauriak edo ubeldurak zituzten eta ez zuten hotzari aurre egiteko oinetako eta arropa egokirik. Egoera gogor haietan irauteko antolatu ziren.
67. lerroa:
 
[[Fitxategi:Viven5.jpg|thumb|250px|Fernando Parrado eta Roberto Canessa, 10 egun oinez ibili ondoren zamazaina aurkitu eta gero]]
== Erreskatea ==
[[1972]]ko abendu hasieran, elurra eta izotza urtzen hasi ziren eta fuselajea berriro bistan geratu zen. Bizirik iraun zutenek eguzki izpiak gustura hartu zituzten. Laguntza eske joan beharko zutela gero eta garbiago zuten eta, [[1972]]ko [[abenduaren 12]]an, [[Fernando Parrado]], [[Roberto Canessa]] eta [[Antonio Vizintín]] kanpementutik atera ziren. Hiru egunetako martxa baten ondoren, Antoniok irristatu eta lesioa egin zuen. Geratu zirenengana itzuli beharrean izango zen eta, berari zegokion jakia bere kideei utzi zien, bidea uste baino luzeagoa izan zitekeela-eta.
 
104. lerroa:
* ''Ellos (familiarrak) dijeron que menos mal que había 45 para que podamos tener 16 hijos de vuelta. Nos quieren como hijos. Supongo que en su yo más íntimo cuando nos ven piensan por qué sobrevivimos nosotros y no sus hijos. Es un sentimiento humano lógico.''
 
== Biktimen hilobiak ==
Hilabete geroago, lurrez eta airez egindako espedizio bat iritsi zen istripua gertatu zen tokira. Gorpuetatik geratzen zena hantxe bertan sartu zuten, hegazkinetik 800 bat metrora, elur jauzietatik salbu. Hilobiaren gainean burdinazko gurutzea jarri zuten eta zera zioen: ''Más cerca, oh Dios, de ti.''
 
Fuselajetik geratu zena erre egin zuten, kuriosoen arreta ez erakartzeko. Hala ere, udan ehundaka pertsona inguratzen dira hara.
 
== Biziraun zutenak ==
16 izan ziren, tripulanterik ez eta Old Christianseko 5 jokalari bakarrik:
* Pedro Algorta, 21 urte zituen erreskatatu zutenean.
128. lerroa:
* Gustavo Zerbino Stajano, 19 urte.
 
== Hildakoak ==
29 izan ziren, 5 tripulanteak barne.
* Francisco Domingo Abal Guerault, 21 urte.
160. lerroa:
* Fernando Vásquez Nebel, 20 urte.
 
== Liburuak ==
* [[2008]]: PABLO VIERCI, ''La sociedad de la nieve''. Editorial Sudamericana
* [[2007]]: CARLITOS PÁEZ eta MIGUEL ANGEL CAMPODÓNICO, ''Después del día diez''. Alienta Editorial
166. lerroa:
* [[1974]]: PIERS PAUL READ, ''Alive: The Story of the Andes Survivors'' (1993 eta 2005ean berreditatu zuten)
 
== Filmak ==
* [[2007]]: ''Stranded: I've Come from a Plane That Crashed on the Mountains (La Sociedad de la Nieve)''
* [[2006]]: ''Alive: Back to the Andes''
174. lerroa:
[[Fitxategi:Nando parrado.jpg|thumb|300px|Nando Parrado 2009an]]
 
== Gaur egun ==
[[2007]]an, telebista txiletarrak [[Sergio Catalán]] mandazain txiletarra entrebistatu zuen. Aldakan zuen gaitzak baliaezin utziko zuen, baina prentsan argitaratu zenean, Canessa doktoreak eta Andeetan biziraun zutenak laguntzera etorri zitzaizkion, hari zor ziotena handia baitzen oso.
 
194. lerroa:
[[nl:Uruguayan Air Force-vlucht 571]]
[[no:Flyulykken i Andes-fjellene 13. oktober 1972]]
[[pl:Katastrofa lotu Fuerza Aérea Uruguaya 571]]
[[pt:Voo Força Aérea Uruguaia 571]]
[[sv:Uruguayan Air Force Flight 571]]