Euskal Herriko geologia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robot: Automated text replacement (-Iruñeako +Iruñeko)
119. lerroa:
{{sakontzeko|Pirinioak}}
[[Fitxategi:Pic d Orhi.png|thumb|300px|Orhi mendia, Pirinio-aurreetan 2000 metro dituen mendebaldeenen dagoen punta]]
[[Pirinioak]] bi zonalde ezberdinetan banatuko ditugu. Geologikoki Pirinioak [[Galizia]]raino luzatzen dira, baina oso egitura ezberdina dute [[IruñeakoIruñeko Faila]]ren ekialde eta mendebaldean eta honek markatzen ditu mugak. Batetik bestera igarotzea, hala ere, ez da azkar egiten. IruñeakoIruñeko Failarekiko paraleloak diren (IE-HM) hainbat faila daude. Failatik mendebaldera [[toles]]en eta zamalkaduren [[bergentzia]] Iparekialderako da. Honen kontrakoak diren bakarrak [[Kantauri Mendilerroa]]k osatzen du, hegoaldeko bergentziarekin.<ref name=Abalos>ABALOS, B. ''Tectónica Comparada''. X. gaia.</ref>
 
==== Zonalde Axiala ====
142. lerroa:
=== Eusko-kantauriar arroa ===
[[Fitxategi:Barrika.jpg|thumb|300px|Tolesak [[turbidita]]tan [[Barrikako hondartza]]n, Bizkaia. Turbiditen arteko materiala erraz higatzen da, egitura hau utziz. Tolesak [[orogenia alpetar]]raren ondorio dira.]]
Eusko-kantauriar arroa [[IruñeakoIruñeko faila]]ren mendebaldean hasten da eta berez [[Pirinioak|Pirinioen]] jarraipena dira. Hala ere aldaketa nabari bat dute honekiko: ekialdean [[Iberiar plaka]] baldin bazen [[Eurasiar plaka]]ren azpian sartu zena mendebaldean Kantauri itsasoa da azpitik sartzen dena. Horregatik bergentzia kontrakoa da, orokorrean iparralderantz. Eusko-kantauriar arroaren mugak honakoak dira:
* Mendebaldean [[Asturiar Mazizo]] [[paleozoiko]]a.
* Hegoaldean [[Demanda]] eta [[Kameros]]ko mendilerro [[paleozoiko]] eta [[mesozoikoa]]k.
182. lerroa:
 
==== Nafar-Kantauriar Domeinua ====
Arroaren hegoaldea hartzen du. Kretazeo ertaineko eta Zenozoikoko itsas plataformako eta trantsiziozko sedimentuz osatua batez ere, gainaldeko tektonika batek eragin dio eta bata bestearen ondoren datozen antiklinal eta sinklinalez osatua dago. [[Gatz]] [[diapiro]] ugari ditu; geruza horrek ere hegoalderanzko apurketa bat sortzen du, 10 eta 20 km. artekoa. Material hauek [[Ebro]]ko Arroaren gainean daude zamalkatuak. Ekialdean IruñeakoIruñeko Failarekin tupust egiten du, baina beste aldean ere jarrai daiteke Hego Pirinioetako Zamalkadura Frontal moduan.
 
Honako zatitan banatzen da iparraldetik hegoaldera:<ref name=Abalos />
193. lerroa:
 
===== Kantabriako mendilerroa =====
Kantabriako mendilerroak ezartzen du hegoaldeko muga, [[Bernedo]]ren hegoaldean. [[Triasiko]]ko materialak ditu oinarrian eta horregatik diapiro ugari agertzen dira. Ekialdean IruñeakoIruñeko Failarekin mozten da. Zamalkadura honek 10-15 kilometroko desplazamendua eragin du eta bertikalean gutxienez 5 km.
 
=== Ebroko Arroa ===