Estoizismo: berrikuspenen arteko aldeak

Fisikan defendatzen duten [[determinismo]]ak eragiten dio estoikoen etikari. Izatez arrazionala, bere arrazoia hazi eta goratzen duen hori egin behar du bizitzan, gizakiak bere ''oikeiosis'' edo senak esaten dien bezala bilatzen baitu beretzat ona dena. Jakintsua gizaki handiena eta aberatsena, esklaboa, txiroa, zaharra eta gaixoa izan arren <ref>Pierre Grimal, ''op. cit.'', 7. orrialdea.</ref>. Mundua den bezala denez, ''sophos'' edo gizaki jakintsuak, bertutea duenak, halabeharra onartzen du, ona baita berez mundua, logosak eraiki zuelako. Naturaren arabera bizi behar da, beraz<ref>"Naturaren arabera da gizakiaren xede gorena, bertutez bizitzearen berdina dena, naturak bertutera baikaramatza. [...] Gizon zoriontsuaren bertutea eta bizitzaren orden ona norberaren senetik sortzen dira, dena gobernatzaren duenaren borondatez. Diogenesek espreski dio xede gorena naturazko gauzen hautaketan zuhurtasunez jokatzea dela.[...] Bertutea arrazoizko jarrera da, norberak hautatua, kanpoko desira edo bitartekorik gabe. Horixe da zoriona ..." (Diogenes Laerzio, ''Filosofoen bizitzak'', VII, 85-90).</ref>. Hori da modu bakarra ''eudaimonia'' edo zoriontasuna lortzeko <ref>''Ataraxia'' kontzeptua ere erabili ohi da zoriontasun kontzeptu hori adierazteko, baina hori batez ere epikurearrek landutako kontzeptua da.</ref>. Giza natura okertzen denean, bertutera heltzeko ekidin behar den ''pathos'' edo grina sortzen da. Lau motako grinak bereizi zituen [[Krisipo]]k: oinazea (indarrean dagoen ezbehar batengatik), beldurra (etorkizuneko ezbehar batengatik), plazerra (indarrean dagoen zorion batentgatik) eta desira (etorkizuneko zorion batengatik)<ref>Iraganeko oinazeak, beldurrak, plazerrak eta desirak iraganak dira eta beraz, ez dute gure baitan grina piztu behar.</ref>. Atsekabea gainditu eta zoriontsua izateko, gizakiak ''apatheia'' delako jarreraz bizi behar du, grinak baztertuz eta bertutez, naturaren arabera alegia, jokatuz <ref>Egungo hizkuntzan ''apatia'' hitzak indiferentzia edo sentikortasun eza adierazten badu ere, estoikoentzat atsekabearen iturri diren grinak eta desirak albo batera uztea eta naturak eta halabeharrak dakarrena onartzea da. Jarrera hau ulertzeko ekialdean jatorri duen esaera hau aipa daiteke: "Gaizkiak erremediorik badu, zertarako kexatu?. Erremediorik ez badu, zertarako kexatu?".</ref><ref>{{es}} Mariano Moreno Villa: [http://books.google.es/books?id=Ka4iVXU0hLMC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q=&f=false Filosofia. Volumen III: Ética, Política e Historia de la Filosofía (I).], 452-453 orrialdeak.</ref>.