Zeru-esfera: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xqbot (eztabaida | ekarpenak)
t robota Erantsia: tl:Panlangit na timbulog
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Esfera celeste.png|right|thumb|160px|Zeru-esferaren osagai nagusiak]]
'''Zeru-esfera''' [[esfera]] ideal bat da, zehaztu gabeko [[erradio]]rik ez duena, kontzentrikoa Lurrean, non, itxuraz, [[astroargizagi]]ak mugitzen diren. Zeruko objektuak aurkitzen diren norabideak irudikatzea ahalbidetzen du, honela, bi norabidek eratutako angelua, esfera horretan zirkulu [[arku (geometria)|arku]] nagusi batekin irudikatua izango da. Teorikoki, [[Lurra]]renarekin nahasten da: [[Munduaren ardatza]], zeru esferaren errotazioarena da eta Lurraren errotazio ardatzari paraleloa da, eta, beraz, behatzailearen begiradan zentratua dago. Astronomoek, euren neurketak, esfera horretan, ohiko puntu, zirkulu eta planoen esistentzianexistentzian oinarritzen dituzte: [[ostertz]]aren planoa eta [[zeru-ekuatore]]arena, [[polo]]a eta [[zenit]]a, meridianoa, abiapuntu bezala balio duena [[azimut]]aren neurketan. Nahiko erraza da astro bat aurkitzea edo kokatzea funtsezko plano horiekiko.
 
[[Fitxategi:Esfera celeste.jpg|left|thumb|320px|Zeru-esferaren marrazkia toki eta puntu geometriko garrantzitsuenekin]]
 
Begiralearen ostertza, ekuatorearekiko zeiharra denean, zeru esfera, zeiharra dela esaten da. Bi poloetakoren batetanbatean dagoen begirale batentzat, esfera paraleloa da, bere ostertza ekuatorearekiko paraleloa baita. Azkenik, esfera ''zuzena'' da ekinozienekinokzioen lerroan dagoen begiralearentzat, han, ostertzak, perpendikularki mozten baitu ekuatorea.
 
Zeru esfera, kontzeptu bat da, ez objektu bat, astroakargizagiak proiektatuak ikusten diren azal birtual bat da, astroargizagi guztiak, Lurretik distantzia berberera egongo balira bezala.
 
Esfera honetako hiru puntu argik (zenita, altxatako poloa eta astroaargizagia (Z, P eta S) ezkerraldeko grafikoan, hiruki esferiko bat ([[trigonometria esferikoa]]) definitzen dute eta, horien ebazpenen bidez marinel eta nabigariek, lurrazalean kokatzea lortzen zuten.
 
== Ikus, gainera ==