1990eko Alemaniaren bateratzea: berrikuspenen arteko aldeak

Alemania birbatua, [[Berlin]] hiriburu birbatua ere zuela, Europar Erkidegoko eta gero [[Europar Batasun]]eko kidea eta [[NATO]]koa ere bada.

 

[[Fitxategi:Besatzungszonen ohne text.gif|thumb|Okupatutako Alemania, 1945]]

[[Bigarren Mundu Gerra]]ren ondoren, [[Alemania]] lau zatitan banandu zen botere irabazleen artean ([[Frantzia]], [[Erresuma Batua]], [[AEB]] eta [[SESB]]). [[Berlin]], hiriburu ohia eta [[Bigarren Mundu Gerrako aliatuak|aliatuen]] Kontrol Kontseiluaren kokalekua, ere banandu zen lautan. Estatu okupatzaileen lehenengo asmoa [[1947]]ko mugetako Alemania gobernatzea bazen ere, [[Gerra Hotz]]eko tirabiren eraginez eremu frantziarra, britainiarra eta estatu batuarra ([[mendebaldeko Berlin]]ekin batera) batu ziren eta [[1949]]an [[Alemaniako Errepublika Federal]]a sortu zen. Eremu sobietarrak (eta [[ekialdeko Berlin]]) [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]] osatu zuen urte berean. Horretaz gain, [[Yaltako konferentzia]]ren ondorioz ([[1945]]eko otsailean) [[Ekialdeko Pomerania]], [[Silesia]] eta [[Ekialdeko Prusia]]ren hegoaldeko erdia [[Polonia]]k bereganatu zituen, eta Ekialdeko Prusiaren iparraldea ([[Kaliningrad]]ekin batera) [[Sobietar Batasuna]]k (egun [[Errusia]]rena da).

Hastapenean Mendebaldeko Alemaniak eta [[NATO]]ko aliatuek ez zituzten Ekialdeko Alemania zein Polonia onartu. Bi alemanien arteko hartu-emanak sorgorturik geratu ziren harik eta [[1970eko hamarkada]]n mendebaldeko kantziler [[Willy Brandt]]-ek Ekialdeko Alemaniarantz hurbiltzeko politikari ekin zion arte ([[Ostpolitik]]).

 

[[1980]]ko hamarkadan bi alemaniaren batasuna urrun ikusten bazen ere, [[1985]]etik aurrera [[Mikhail Gorbatxov]]en eskutik [[Sobietar Batasun]]ean gertatu ziren aldaketak [[Europa]]ko herrialde [[komunismo|komunisten]] zehar hedatu ziren eta batasunaren itxaropenari aukera berria eman zitzaion.

 

Ofizialki, [[1990]]eko [[urriaren 3]]an batu zen Alemania, data horretan Ekialdeko Alemaniako bost estatuek ([[Brandenburg]], [[Mecklenburg-Mendebaldeko Pomerania]], [[Saxonia]], [[Saxonia-Anhalt]] eta [[Turingia]]) Alemaniako Errepublika Federalarekin egin baitzuten bat. Batzeko prozesua erraztearren, aldaketa batuk egin dira Alemaniako oinarrizko legean edo konstituzioan. [[1990]]eko [[azaroaren 14]]an, Alemaniako gobernuak [[Polonia]]koarekin hitzartu zuen bien arteko muga [[Oder]]-[[Neisse]] ibaietan behin betiko finkaturik daudela, hortaz, [[Silesia]], [[Ekialdeko Pomerania]], [[Danzig]] eta [[Ekialdeko Prusia]] poloniartzat hartuz. Hurrengo hilabetean [[1933]]z geroztik Alemania osoko estatuetan egin ziren lehenengo hauteskundeak. [[Helmut Kohl]]en koalizio gobernua atera zen irabazle.

 

Urtero [[urriaren 3]]an ospatzen da birbateratzearen festa herrialde osoan.

 

Kirolari dagokionez, ekialdeko federazioak desagertu ziren, eta taldeak mendebaldeko txapelketan sartu ziren. [[Futbol]]ean, adibidez, ekialdeko azken txapelketaren lehenengo biak ([[Hansa Rostock]] eta [[Dynamo Dresde]]) [[Bundesliga]]ren lehenengo mailan kokatu ziren (1991/1992 denboraldian 20 talde ziren), eta hirugarrenetik zortzigarrenera bigarren mailan (VfB Leipzig, Chemnitzer FC, FC Carl Zeiss Iéna, FC Rot-Weiss Erfurt , Hallescher FC eta BSV Stahl Brandenburg).

 

* {{en}} [http://service.spiegel.de/cache/international/spiegel/0,1518,373639,00.html Germany's Eastern Burden: The Price of a Failed Reunification]

* {{en}} [http://www.dw-world.de/dw/article/0,1564,1687204,00.html The End of East Germany]

[[sv:Tysklands återförening]]

[[tr:Alman yeniden birleşmesi]]

[[vi:Thống nhất nước Đức]]

[[zh:兩德統一]]