Jezreelgo harana: berrikuspenen arteko aldeak

'''Jezreel Harana''' ([[hebreera]]z עמק יזרעאל, [[arabiera]]z مرج بن عامر), '''[[Esdrelon]]en ordokia''' izenez ere ezaguna (garai klasikoan zuen izena), [[Israel]] iparraldean aurkitzen dendagoen haran handi bat da. Bere izena, [[Jezreel]] hiritik hartzen du, harana domeinatzen duen hegoaldeko mugako [[muino]] batean aurkitzen denadagoena. Behe [[Galilea]]ren hegoaldean aurkitzen dadago, Israelgo [[Iparraldeko Barrutia (Israel)|Iparraldeko Barrutia]]n.

Harana, garai batean, haranetik hego-ekialdera aurkitzen dendagoen [[Itsaso Hila]], [[Mediterraneo Itsasoa]]rekin lotzen zuen ubidea izan zen. Uste denez, uneren batean, Mediterraneo Itsasoa eta [[Rift Haran Handia]]ren arteko lurra altxa egin zen, lotura hau desagertzeraino, eta Mediterraneo Itsasoaren jarraikako goraldiak, etenak izan ziren, emaitza bezala, Itsaso Hilak, mendebalderanzko bere lotura galtzea eman zuelarik, itsaso astunki gazia izatera iritsiz.

Jezreele Haranean, antzinako eta egungo herri ugari dago. Antzinako [[Megido]] hiria, haranetik hegoaldera eta mendebaldera aurkitzen dadago. Jezreel Haraneko egungo herri edo hiririk handiena, [[Afula]] da, "Haraneko Hiriburua" bezala ere ezagutzen dena. Afula, [[Brontze Aro]]an, beharbada, antzinako [[Ofrah]] hiria izango zen, non [[Itun Zaharra]]ren arabera, [[Gedeon]] "epaile" hebrearra bizi izan zen.