Barkalun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Balaustre izenburua Barkalun(r)en truke aldatu da
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Orna138-Docken-Baluster.png|thumb|right|"A Handbook of Ornament"eko balaustrebarkalun orrialdea. Franz S. Meyer, 1898]]
'''BalaustreBarkalun''' edo '''Balustra'''<ref>''Balustra'' Zehazki hiztegian agertzen da, ''Balaustre'' Euskaltermen</ref> [[zur]] edo [[harri]]an moldeatutako forma bat da, eta, batzuetan, [[metal]]ean, [[balkoi]] edo [[terraza (arkitektura)|terrazen]] karelaren amaiera edo [[eskailera|eskaileren]] barandak eusten dituena. BalaustreBalustra multzoari, balaustrada edo kalostra''balustrada'' deritzo.
 
Adibiderik antzinakoenak, [[asiria]]r [[jauregi]]etako [[baxuerliebebehe-erliebe]]etan agertzen dira, non leihoen balaustradabalustrada bezalagisa erabiltzen ziren, eta, beraz, itxura batean, [[joniar ordenakoordena]]ko [[kapitel]]ak dirudite. Ez dirudi [[Antzinako Grezia]]n eta [[Antzinako Erroma]]n erabili zirenik.
 
[[XV. mende]] amaierako adibideak, [[Venezia]] eta [[Verona]]ko [[palazzo|palazzietakopalazzoetako]] balkoietan aurkitzen da. [[Quattrocento]]ko balaustradabalustrada hauek, ez dute identifikaturiko aurrekaririk [[arkitektura gotiko]]ko arkitekturanan eta kolomadiak eratzen dituzte, miniaturazko arkuen alternatiba bezalagisa. Rudolf Wittkowerren arabera, [[XX. mende]] hasierako historialaria, ezin zaio inori eman balaustrearenbarkalunaren asmakizuna, baina [[Giuliano da Sangallo]]ren aurrekaria nabarmentzen du, nork barra-barra erabili zuen Villa Mediciko terrazetan, Poggio a Caianon, [[1480]] inguruan, antzinako eraikinen berreraikuntzan erabili zituen, eta, motibo hau, [[Bramante]] eta [[Michelangelo]]ri utzi zien. Azken honekin, balaustradekbarkalunek ospea hartu zuten, jada [[XVI. mende]]an.
 
Wittkowerrek, bi mota ezberdintzen ditu: bata profil simetrikokoa, forma konkortu bat alderantzikatutako beste baten gainean duena, bi zatiak eraztun baten bidez bananduak, eta, beste bat, ontzi formakoa, lehen aldiz, Wittkowerren arabera, Michelangelok erabili zituenak.
 
== Datazio historikoa ==
BalaustreaBarkaluna, sarri, antzinako haltzari edo elementu arkitektonikoak datatzeko erabiltzen den tresna da. Adibidez, [[Karlos II.a Espainiakoa]]ren garaiko haltzarienaltzarien balaustreenbarkalunen diseinu torneatua, [[XVII. mende]]ko bereizgarriak dira.
 
==Erreferentziak==
{{reflist}}
 
[[Kategoria:Arkitektura]]