Kartilago-ehun: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Milu (eztabaida | ekarpenak)
Orrialde berria: '''Kartilago ehuna''' ehun konektibo mota espezializatu bat da. Kondrozito izeneko zelulek eta oso espezializatuta dagoen matrize estrazelularrak osatzen dute. Ma…
 
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Cartilage.jpg|thumb|250px|Kartilagoa [[mikroskopio]] fotonikoan behatuta.]]
'''Kartilago ehuna''' [[ehun konektibo]] mota espezializatu bat da. [[Kondrozito]] izeneko [[zelula|zelulek]] eta oso espezializatuta dagoen matrize estrazelularrak osatzen dute. Matrize estrazelular hau da hain zuzen ere kartilagoaren ezaugarri berezien erantzulea, hau da, zurruntasuna eta malgutasunarena. Beste ehun konektiboak ez bezala abaskularra da, hots, kartilago ehunaren barnean ez da [[odol]] hodirik sartzen, ezta [[linfa]] edo [[nerbio]]rik ere.
 
5 ⟶ 6 lerroa:
Ebakin freskoetan gai amorfo baten antzeko itxura du, zulo txiki ugarirekin. Gai hau kondrozitoek sintetizatu eta metatzen dute.
 
Kondrozitoek jariatutako makromolekulek ematen dizkiote kartilagoari ezaugarri kimikokimika- eta egituralakegitura-ezaugarriak, esaterako, trakzioaren aurkako erresistentzia, [[pisu]]a banatzeko gaitasuna eta apurketa ekiditea. Erresistentzia ezaugarri hau [[kolageno]]an datza gehienbat.
 
Elastikotasuna presio mekaniko baten ondoren oinarrizko itxura eta texturatestura berreskuratzeko gaitasuna da. Honen erantzuleak [[elastina]] eta [[proteoglukano]]ak dira.
 
Kartilagoak oso azkar hazteko gaitasuna du eta halaber, konsistentziasendotasun handiko [[ehun]]a da. Bi ezaugarri horiek [[umeki]]aren [[eskeleto]]a eratzeko ehun egokia egiten dute. Eskeleto gehiena kartilago moduan eratzen da hasieran, ondoren [[hezur ehun]]ez ordezkatzen delarik. Beraz, kartilago ehunak hezur ehuna eratzeko molde gisa jokatzen du. Gainera, [[hezur]] luzeen hazkuntza beti kartilagoaren presentziaren menpe dago organismoaren hazkuntzan zehar.
 
== Kartilago motak ==
16 ⟶ 17 lerroa:
* '''Kartilago hialinoa'''. Ugariena da eta kartilago ehunaren eredu fisa azaltzen da. [[Trakea]]ko eraztun kartilaginotsuetan, [[sudur]], [[laringe]], [[bronkio]], [[saihets]] mutur eta [[artikulazio]] gainazaletan aurkitzen da. Hezur ehunaren eraketan molde gisa jokatzen duena da.
* '''Kartilago elastikoa'''. Kartilago hialinoak baino malgutasun eta elastikotasun handiagoa du. Histologikoki aurrekoaren antzekoa da baina matrize estrazelularrak zuntz elastiko finen sare dentso bat azaltzen du. [[Eustakioren tronpa]]n, laringean, [[epigloti]]an eta kanpo [[belarri]]an aurki daiteke.
* '''Kartilago fibrotsuaharitsua'''. Fibrokartilagoa ere deiotzendeitzen zaio. Ehun konektibo dentso eta kartilago hialinoaren arteko ehuna da. Matrizean kolageno zuntz asko ditu, ehunari itxura fibrotsuaharitsua ematen diotenak. Zenbait artikulazioetan aurki daiteke: [[orno]] arteko diskoetan, [[menisko]]an...
 
== Ikus, gainera ==