Jules Mazarin: berrikuspenen arteko aldeak

'''JulioGiulio Raimondo Mazarino''' (Giulioedo Mazarino'''Mazzarino''' [[italiera]]z), eta '''MazarinoJules Raymond Mazarin''' [[kardinalfrantses]]a''' bezala ezagunagoaez ([[Pescina]], [[Abruzzo]], [[1602]]ko [[uztailak 14]]-[[Vincennes]], [[1661]]eko [[martxoakmartxoaren 9]]a) [[kardinal]], diplomatikari eta politikari trebe battrebea izan zen, lehenik [[aitaAita santuSantu]]aren zerbitzuan, eta, ondoren, [[Frantzia]]ko erresumaren zerbitzuan. [[Richelieu Kardinalakardinala]]ren oinordekoa izan zen. Batez ere '''Mazarin kardinala''' izenez ezaguna da.

JulioJules MazarinoMazarin [[1602]]ko uztailakuztailaren 14an jaio zen, [[Pescina]]n (garai hartan [[Espainia]]r koroaren mende zegoena), [[Italia]] hegoekialdeanhego-ekialdean. Bere ama, Hortensia Bufalini, , [[Umbria]]ko [[Cittá di Castello]]ko familia noble batetakoa zen. Bere aita, Pietro Mazarini (Mazzarini ere idatzia), [[sizilia]]r jatorrikoa, [[Colonna]] familia ospetsuarekin lotua zegoen. MazarinoMazarin [[Espainia]]n prestatu zen, [[AlkalaAlcala de Henareseko Unibertsitate historikoaUnibertsitatea|AlkalakoAlcalako Unibertsitatea]] eta [[Salamancako Unibertsitatea|Salamancakoa]]ren artean.

Aita Santuaren diplomatikari bezala urte asko eman ondoren, [[1642]]ko [[abenduak 5]]ean, MazarinoMazarin, Estatuko Ministro Nagusi izendatua izan zen, [[Richelieu Kardinalakardinala]]k hala gomendatua. [[1643]]tik aurrera, [[Luis XIII.a Frantziakoa]] hil ondoren, MazarinokMazarinek Frantzia gobernatzen du [[Ana Austriakoa]] [[Luis XIV.a Frantziakoa]]ren erregeorde bezala arituz. Lehen Ministro bezala jarraituko du hil arte, aurkari gogorrak izan arren.

Kargura iritsi bezain pronto, nobleen etsaitasunari aurre egin behar izan zion, bera hiltzeko konplot bat prestatzera ere iritsi zirenak. Bere arrakasta diplomatiko eta militarrak gora-behera, [[Hogeita Hamar Urteko Gerra]] amaitzea lortu zutenak, ([[Westfaliako Bakea]], [[1648]]), Frantziaren zailtasun ekonomikoak zirela medio, jendeak batere ondo hartu ez zituen txirotasun neurriak hartu behar izan zituen. Bere etsaiak, bera boteretik botatzen saiatu ziren, baina, aldi hoietakohorietako bakoitzean, egoera ondo konpontzea lortu zuen. [[1650]]ean eta [[1652]]an, erbesteratu egin behar izan zen, baina erregina eta jarraitzaile leial talde baten bidez gobernatzen jarraitu zuen, jarraitzaile horien artean [[Hugues de Lionne]] eta [[Michel Le Tellier]] zeudelarik.

Parisera itzuli zenean, gerraren amaiera eskertzen zion herriak goretsi zuen. MazarinoriMazarineri, ez zioten bere jatorri italiarra barkatzen, ezta lortu zuen botere guztia ere, negoziatu gabe, zergak gehitzea ahalbidetzen zion boterea. MazarinoMazarin, gaixotasun luze baten ondoren hil zen [[Vincenneseko gaztelua]]n [[1661]]eko [[martxoakmartxoaren 9]]an.

Arlo politikoan utzi zuen ondareaz gain ([[Jean Baptiste Colbert]] MazarinorenMazarinen idazkari pertsonala eta oinordekoa izan zen), MazarinokMazarinek, [[Frantzia]]ri, bere ondasun guztiak uzten dizkio, 35 milioi libratara iristen zirenak, horietatik 8 txanponetan (garai hartako banketxerik garrantzitsuena zen [[Amsterdam]]eko bankuaren funtsak haina). Bere testamentuan, Lau Nazioen Eskola sortzea agintzen du, ondoren, [[Frantziako Institutua]] bihurtuko zena.