Muros (Coruña): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Euskalduna(r)en 1108597 berrikuspena desegin da (Eztabaida) |
|||
1. lerroa:
{{Espainiako udalerri infotaula
| izena = Muros
| bandera =
| armarria = Escudo Muros.jpg
| nongo = Coruñako
| ofiziala = Muros
| erkidegoa = Galizia
| probintzia = Coruñako probintzia
| eskualdea = [[Murosko eskualdea]]
| postakodea = 15xxx
| kokapena = Situacion Muros.PNG
| koordenatuak = {{koord|43|22|24|N|7|54|29|W|type:city|izena=Muros|display=inline,title}}
| garaiera = 581
| azalera = 72,9
| biztanleria = 9.931
| bizt_urtea = 2007
| dentsitatea = 136,23
| postakodea = 15293
| distantzia =
| hiriburura = [[Coruña]]ra
| sorrera = [[1208]]
| herritarra = murostar
| alkatea = Domingos Dosil Cubelos ([[BNG]]) (2007)
| webgunea = www.muros.es
| oharrak = Galiziar hiztunen kopurua % 99.02
}}
[[Irudi:Muros.Galiza.04-2008.jpg|thumb|left|300px|Murosko Itsas Portua]]
'''Muros''' [[Galizia]]ko [[Coruñako probintzia]]n dagoen udalerria da. [[Murosko eskualdea|Murosko eskualde]]an kokatu eta bere hiriburua da. Murosko udalerria [[Muros eta Noiako itsasadarra]]ren ipar ertzean kokatzen da, [[Rias Baixas]]eko iparraldeena dagoena da. Herriko biztanleriaren % 99.02ak [[galiziera]]z hitzegiteko gai omen da.
[[2007]]ko biztanleria: 9.931 biztanle [http://www.ine.es/ INE]-ren arabera <small>([[2006]]an 9.999, [[2005]]an 9.995, [[2004]]an 10.050, [[2003]]an 10.095)</small>.
Bertako herritarrei [[galiziera]]z ''muradán'' (singularez), ''muradáns'' (gizonezkoei pluralez) eta ''muradás'' (emakumezkoei pluralez) deitu ohi zaie, [[euskara]]z berriz ''murostar'' (singularrez) eta ''murostarrak'' (pluralez).
==Klima==
Muroseko klima berezko eremu ozeaniar hiperhezearena da, hegoalderantz begira baitago eta mugatzat dituen mendikateek haizeetatik babesten dute, honekin zenbait trazu klimatikoen goxotasuna zilegitzen du. Euriteen kontzentrazioa udazken-neguan eman ohi da eta udaldean beherakada nabarmena ematen da, hau dela eta, idortasun udatiarra edo euri eskasia dela aipatu izan ohi da, azken hau batez ere azpigeruza hareatsua ura gordetzeko duen zailtasunarekin lotuta dago.
==Muros galiziar herri hizkeran==
* ''Os de Noia son borrachos,/ os de Muros aloqueiros,/ os de Fisterra son mouros,/ e os do Son sonche bucheiros.''
[[Euskara]]z: ''Noiakoak mozkorrak dira,/ Murosekoak katramilatsuak,/ Fisterrakoak mairuak,/ eta do Sonekoak tripaundiak.''
** ''Aloque'' edo ''aloqueiro'' hitzek "aintzira" edo "katramila" esan nahi dute, edota beste modu batez "eragozpen", "zailtasun" edo "konpromezu".
** ''Bucheiro'' hitzak "tripontzi" edo "sabel handi" esan nahi du; ''bucheiro''-en arrantzalea, bertako arrain mota baten izena.
==Parrokiak==
*Abelleira (Santo Estevo)
*Esteiro (Santa Mariña)
*Louro (Santiago)
*Muros (San Pedro)
*Serres (San Xoán)
*Sestaio
*Tal (Santiago)
*Torea (San Xián)
== Herriko seme gorenak ==
* [[Diego de Muros I.a]], [[Tuy]]ko Apezpikua eta ondoren [[Ciudad Rodrigo]]koa.
* [[Diego de Muros II.a]], [[Kanariak|Kanarietako]] Apezpikua.
* [[Diego de Muros III.a]], [[Santiago Compostelakoa|Santiago Compostelako]] Deana.
== Herritar ezagunak ==
* [[Xosé Tobío Mayo]], idazlea (1893-1972).
* [[Xosé María García Rodríguez]], galiziar idazle, kazetari, epaile eta diplomatikoa (1912an jaioa).
* [[Xosé Manuel Olveira "Pico"|Xosé Manuel Olveira Gallardo]] ''Pico'', aktorea (1955an jaioa).
* [[Henrique Monteagudo|Xosé Henrique Monteagudo Romero]], filologoa (1959an jaioa).
== Hiri senidetuak ==
* {{herria|ESP|Gijon}}
==Irudiak==
<gallery>
Irudi:Muros.Galiza.04-2008_casa_do_concello.jpg|Udaletxea
Irudi:Muros.Galiza.04-2008.jpg|Murosko Itsas Portua
Irudi:Esteiro Galicia.jpg|[[Esteiro, Muros]]
Irudi:Monte_Louro_dende_Arnela.jpg|[[Louro]] mendia Arnelatik ikusita, [[Baroña, Porto do Son|Baroña]]
</gallery>
== Kanpo loturak ==
{{Commons}}
*[http://www.muros.es/ Murosko Udaletxearen Webgunea]
{{Coruñako herri aurkibidea}}
[[Kategoria:Coruña]]
[[Kategoria:Coruñako udalerriak]]
[[ar:موروس، لا كرونيا]]
[[ca:Muros]]
[[en:Muros, A Coruña]]
[[es:Muros]]
[[fr:Muros (Galice)]]
[[gl:Muros]]
[[it:Muros (Spagna)]]
[[ja:ムーロス (スペイン)]]
[[nl:Muros (Spanje)]]
[[pt:Muros (Espanha)]]
[[ru:Мурос]]
[[vi:Muros, A Coruña]]
| |||