Alborapen (estatistika): berrikuspenen arteko aldeak

 

[[Estatistika]]n eta [[probabilitate teoria]]n, '''alborapen neurriek''' [[datu multzo]] baten edo [[banakuntza|probabilitate banakuntza]] baten itxuraren ezaugarri bat aztertu eta neurtzen dute: datuak edo emaitza posibleak bere probabilitateekin alde batera edo besterako joera duten. Alborapena itxura osatzen duten bi ezaugarri estatistikoetako bat da: bestea [[kurtosi]]a da.

Horrenbeste zehaztu gabe ere, alborapen kontzeptua oso intuitiboa da. Histograma, maiztasun poligonoa, maiztasun edo probabilitate kurba edo antzeko diagrama batean, datuak ezkerreko [[mutur]]rerantz lerratzen direla ikusten bada, ezkerrerako alborapena izango da. Halaber, eskuineko muturrerantz lerratzen direla ikusten bada, eskuinerako alborapena izango da. Diagrama erabat simetrikoa bada, banakuntza alboragabea izango da.

 

 

 

 

[[Datu multzo]]etarako, [[lagin]] baterako alegia, honela kalkulatzen da:

Eragozpen gisa, koefiziente hau [[jasankor]]ra ez dela aipatu behar da. Abanataila moduan, [[lagin]]eko datu guztiak barnehartzen dituela esan behar da.

 

 

:<math>A_B = \frac{(Q_{3} -Me)-(Me- Q_{1})}{Q_{3} - Q_{1}} \!</math>

Abantaila gisa, koefiziente hau [[jasankor]]ra dela aipatu behar da. Eragozpen moduan ordea, [[lagin]]eko datu guztiak barnehartzen ez dituela esan behar da.

 

 

[[Karl Pearson]] estatistikariak kalkulu sinpleko bi neurri hauek proposatu zituen alborapena neurtzeko:

* Negatiboa bada, alborapena ezker alderakoa edo negatiboa da.

 

 

Besteak beste, alborapren neurriak, [[kurtosi neurri]]ekin batera, [[datu multzo]] baterako [[banakuntza normal]]a [[eredu]] gisa onargarria den erabakitzeko erabiltzen da. Datu multzoak simetria edo alborapenik eza erakusten badu eta kurtosi maila ertaina badu (mesokurtikoa bada), [[banakuntza normal]]a onartu ahal izango da datuetarako.