|
[[Irudi:EdisonPhonograph.jpg|200px|thumb|right|''Edison fonografo zilindrikoa'' (1899)]]
Fonografoa lehenengo [[gailu]] [[soinu]]a grabatu eta erreproduzitu gai izan zena. [[Thomas Alva Edison]]ek [[1887|1877-ko]] [[azaroaren 17|azaroaren 17-an]] bere lehenengo fonograforen berri eman zuen, [[1887|1887-ko]] [[azaroaren 29|azaroaren 29-an]] [[gailua]] erakatsi zion munduari lehendabiziko aldiz eta [[1878|1878-ko]] [[otsailaren 19|otsailaren 19-an]] patentatu<ref>[[http://patft.uspto.gov/netacgi/nph-Parser?patentnumber=0200521 U.S. Patent 0,200,521]] Edisonen fonografoko patentea. (1878-02-19)</ref> zuen.
’’’fonografo|Fonografoa’’’ [[grabazio]] [[sistema]] [[mekanika|mekaniko]]-[[analogiko]] batek erabiltzen du; [[sistema]] honetan, uhin soinudunak [[bibrazio]] [[mekanika]] bihurtzen dira [[transduktore]] [[akustika|akustiko]]-[[mekanika|mekaniko]] baten bidez. [[bibrazio|Bibrazio]] hauek, [[ziri]] baten bitartez, [[ildo]] [[helikoidal]] bat [[fonografoko zilindro]] gainean lantzen dute. [[soinu|Soinua]] erreproduzitzeko [[prozesu]] alderantzikatzen da.
Hasieran [[kartoi]]zko [[zilindro]] [[estainu]]z estalita erabiltzen ziren; geroago [[kartoi]]zko [[parafina]]tuta, eta azkenean [[argizari|argizari gogorraz]]. [[argizarizko zilindroa|Argizarizko zilindroa]], kalitate eta iraunkortasun handiko gaia izateagatik, [[1889|1899-tik]] merkaturatu zen, urte bat beranduago [[gramofono]]a agertu zenetik.
[[1889|1889-ko]] [[abenduaren 2|abenduaren 2-tan]] Edison etxeko ordezkari batea, [[Theo Wangeman]], [[Johannes Brahms]] oso [[konpositore]] ospetsuren interpretazio bat grabatu zuen. [[piano|Piano]] bakar baterako bertsio [[hungariar dantzak|Hungariar Dantzen]] zati bat zen; grabaketa hau gordeta badago oraindik ere bere [[kalitate]]a oso penagarria da.
== Fonografo geroagoko asmakizunak ==
[[Irudi:Fonograf 01 ubt.jpeg|thumb|150px|right|Edisonen fonografo eta zilindroak.]]
[[1877]] geroztik fonograforen antzeko hamaika tramankulu zabaltzen ziren, "talking machines" izenekoak agertuz. Hala ere, soilik [[gramofono]]ak Edisonen asmakizuna iluntzea lortu zuen.
== Erreferentziak ==
<references/>
== Kanpoko loturak ==
* [http://www.todotango.com/spanish/biblioteca/cronicas/fonovsgra.html www.todotango.com: Fonografoa gramofonoren kontra, Héctor Luccirena]
[[Kategoria:Asmakizunak]]
[[Kategoria:Soinua]]
[[ar:فونوغراف]]
[[bg:Фонограф]]
[[cs:Fonograf]]
[[da:Fonograf]]
[[de:Phonograph]]
[[el:Φωνόγραφος]]
[[en:Phonograph]]
[[eo:Fonografo]]
[[es:Fonógrafo]]
[[et:Fonograaf]]
[[fi:Fonografi]]
[[fr:Phonographe]]
[[id:Fonograf]]
[[it:Fonografo]]
[[ja:蓄音機]]
[[ko:축음기]]
[[la:Phonographum]]
[[nl:Fonograaf]]
[[no:Fonograf]]
[[pl:Fonograf]]
[[pt:Fonógrafo]]
[[sk:Fonograf]]
[[sv:Fonograf]]
[[ta:கிராமபோன்]]
[[uk:Фонограф]]
[[zh:留聲機]]
| 