Eguzki haize: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Eguzki haizea izenburua Eguzki haize(r)en truke aldatu da
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Voyager_1_entering_heliosheath_region.jpg|right|thumb|350px|Eguzki Haizearen plasma, heliopausara[[heliopausa]]ra iristean.]]
Modu orokorrean, '''eguzkiEguzki haizea''', [[izarEguzkia]]ren baten goi-[[atmosfera]]ktik igorritakokargatutako partikula isuriari([[plasma]]) deritzoisuria (nagusikida. Nagusiki, 5001 kilok[[elektroiboltioelektronvolta|eV]] inguruko energia handikoduten [[protoi]] eta [[elektroi]]ak) dira.
 
Gure [[Eguzki-sistema]]n, eguzki haizeak duen oinarrizko konposaketa, [[eguzki koroa]]ren bera da: %73 [[hidrogeno]]a eta %25 [[helio]]a, ezpurutasun batzurekinbatzuekin. Partikulak, erabat ionizatuak aurkitzen dira, oso trinkoa ez den [[plasma (materiaren egoera)|plasma]] sortuz. Lurretik gertu, eguzki haizearen abiadura, 200 eta 889 kilometro segundukosegundoko bitartekoa da, bataz beste, 450 kilometrokoa delarik. Eguzkiak, gutxi gora-behera, segundukosegundoko 800 kilo materia galtzen ditu eguzki haize eran.
 
Eguzki haizea plasma denez, berarekin, eguzkiaren [[eremu magnetiko]]a hedatzen du. 160 milioi kilometroko distantziara, eguzkiaren errotazioak, eguzki haizea espiralean arrastatzen du, bere eremu magnetiko lerroak eramanez, baina, distantzia hori baino urrunago, eguzki haizea kanpoalderantz dihoadoa, Eguzkiaren zuzeneko eragin gehiagorik gabe. [[Eguzki orban]]ek eta Eguzkiaren beste gertaera atmosferiko batzuk eragindako eguzki haize eztanda biziki energetikoak, "eguzki ekaitz" deitzen dira, eta [[espazio zunda]]k eta sateliteek, honen ondorioz, erradiazio handia jasan dezakete. [[Lurraren eremu magnetikoa]]n harrapatuak diren eguzki haize partikulek, [[Van Allenen gerrikoak|Van Allenen gerriko]]etan elkartzeko joera adierazten dute, eta [[Aurora polar]]rak eragin ditzakete [[Lurraren atmosfera]]rekin talka egiten dutenean polo geografikoetatik gertu. Lurraren antzerako eremu magnetikoak dituzten beste planeta batzuk ere badituzte euren aurorak.
 
Eguzki haizeak, "burbuila" bat eratzen du [[izarrarteko ingurune]]an (hidrogeno eta helio gasak [[galaxiarteko espazioa]]n). Eguzki haizeak egindako indarra, izarrarteko ingurunea mugitzeko bezain ahaltsua ez den tokia, [[heliopausa]] bezala ezagutzen da, eta eguzki sistemaren "ertzik" kanpokoena bezala jotzen da. Heliopausara iritsi arteko distantzia, ez da zehatz ezagutzen, eta, ziuraskiziur aski, eguzki haizearen abiadura eta izarrarteko ingurunearen tokiko dentsitatearen araberakoa da, baina [[Pluton]]en orbitatik haratagoharago dagoela ezagutzen da.
 
[[ar:رياح شمسية]]
54. lerroa:
[[zh:太阳风]]
 
[[Kategoria:Eguzkia]][[Kategoria:Eguzki-sistema]]