Barruti (arrondissement)
Barruti edo, frantsesez, arrondissement bat da frantsesez hitz egiten duten herrialde batzuen zatiketa administratibo bat.[1][2]
Frantsesez erabiltzen da termino hori, baita ere, frantses hiztun ez diren beste herrialde batzuetako lurralde zatiketa baliokideen izen generikoak itzultzeko.
Frantsesez egiten duten herrialdeetan, arrondissement bat da:
- edo lurralde entitate handiago baten administrazio zatiketa bat (adibidez, departamendu batena),
- edo hiri handi samar baten zatiketa bat.
Nederlanderaz egiten duten herrialdeetan, arrondissement batek azpizatiketa judizial bat izenda dezake.
Terminoa bere horretan erabiltzen duten herrialdeak aldatu
Belgika aldatu
Belgikan, terminoak lurraldearen hiru azpizatiketa adierazten ditu:[2]
- Arrondissement administratiboak, udalerriaren eta probintziaren tarteko administrazio zatiketa bat.
- Belgikako erakunde federatuetako parlamentuak aukeratzeko erabiltzen diren hauteskunde barrutietako arrondisment-ak: eskualdeak eta erkidegoak.
- barruti judizialak.
Benin aldatu
Beninen, arrondissement delakoa udalerrien azpizatiketa administratibo bat da.[3]
Kanada aldatu
Quebec-en, Grenville-sur-la-Rouge, Lévis, Longueuil, Métis-sur-Mer, Montreal, Quebec, Saguenay eta Sherbrooke hiriak arrondisement-etan banatzen dira. Arrondissement bat zuzentzen duen ordezkari hautetsiak, batzuetan, «presidente» titulua darama (Quebec-en kasua da hori), eta batzuetan alkate titulua.[4] Montrealen (Ville-Marie barrutian izan ezik), arrondisement-eko alkateak sufragio unibertsalaren bidez hautatzen dira, udal alkateak bezalaxe.
Quebec-eko gainerakoari, arrondissement kontzeptua Regional County Municipality (MRC) deitzen zaio, eta tokiko zenbait udalerri elkartzeko balio du, baina MRC izena ez da guztiz osagarria: tokiko udalerri batek, aldi berean, arrondissement izeneko egitura izan dezake, eta tokiko beste udalerri batzuekin osatutako MRC baten zati izan daiteke, aurreko bi hiri txiki samarrak badira. Hiri bat baino gehiago biltzen dituzten MRCek 4.000 eta 150.000 lagun arteko populazioa dute. Hiri handiek, bakarka, MRC baten botereak dituzte, eta batzuetan MRC esaten zaie, baina normalean ez.
Kongo aldatu
Kongoko Errepublikan, arrondissement-ek hiri nagusiak banatzen dituzte.[5]
Frantzia aldatu
Frantzian, hiru arrondisement mota daude:
- Departamentuetako 342 arrondisement-ak, departamenduen azpizatiketak, bakoitza departamenduko prefektuari laguntzeaz arduratzen den prefektuorde batek administratuak.[6] Adibidez, Aingo departamendua honela banatzen da: Belley, Bourg-en-Bresse, Gex eta Nantua.
- Udal arrondisement-ak Paris, Lyon eta Marseillako udalerrien azpizatiketak dira.
- Itsas arrondisement-ak definitzen dituzte Frantziako kostaldeko itsas buruzagitzen eragin eremuak.
Haiti aldatu
Haitin, hamar departamenduetako bakoitza arrondissement-etan banatzen da. Arrondissement-a administrazio barruti bat da, departamenduaren azpizatiketa; komunetan banatzen da, eta horiek herri-lurretan banatzen dira.
Maroko aldatu
Marokon, arrondissement delakoa 500.000 biztanletik gorako sei udalerri edo hiri handiren zatiketa administratibo bat da 2004ko azken zentsuan:[7]
- Rabat, Casablanca, Fez eta Marrakech (bi udalerritan banatzearen berezitasuna duten hiriak: bata, errege jauregi bat dagoen hiria; bestea, inguruko hiria;
- Salé eta Tanger.
Niger aldatu
Nigerren, departamenduak arrondissement-etan banatzen dira.[8][9]
Herbehereak aldatu
Herbehereetan, arrondissement bat da zenbait udalerri biltzen dituen zatiketa judizial bat.
Senegal aldatu
Senegalen, departamenduak arrondissement-etan banatzen dira.
Suitza aldatu
Zurich hiriak 12 arrondissement ditu.
Frantsesez arrondissement itzultzen diren terminoak beste herrialdeetan aldatu
Termino hauek frantsesez arrondissement gisa itzuli ohi dira:
- Aljeria: Daïra.
- Alemania: Kreis edo Landkreis; Bezirk baten kasua da.
- Australia: Burough (Victorian bakarrik).
- Austria: Bezirk hiri baten kasuan (adibidez, Vienako barrutiak).
- Hego Korea: 구 (gu): Seuleko barrutia edo gu.
- Estatu Batuak: New Yorkeko auzoetako borough delakoak.
- Iran: mantagheh bat da shahrdāri baten azpizatiketa.
- Japonia: 区 (ku, ikus Tokioko auzo bereziak.
- Mexiko: delegación, Mexikoko azpizati baterako.
- Polonia: powiat edo konderriak.
- Errusia: округ (okroug):
- федеральный округ (federalniï okroug), barruti federala. Errusia 8 barruti federalek osatzen dute, eta horietako bakoitzak zenbait Blasts edo errepublika nazional ditu.
- городской округ (gorodskoy okroug), hiri barrutia: udal baten izenetako bat.
- муниципальный округ (mounitsipalnyï okroug), udal barrutia: udalerri bat, eta Moskuko azpizati bat;
- Vietnam:
- quận (barrutia), hiri handietan (adibidez, Ho Chi Minh hiriko 1. barrutia).
- huyện, hirietatik kanpo.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Definition of ARRONDISSEMENT. .
- ↑ a b Belgium Arrondissements. .
- ↑ RGPH4 : Que retenir des effectifs de population en 2013 ?. .
- ↑ CHARTE DE LA VILLE DE QUÉBEC. .
- ↑ [http://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/13.pdf?url=http%3A%2F%2Fsnucongo.org%2Fwp-content%2Fuploads%2Fdocx%2Fgouv%2F13.pdf RECUEIL DES TEXTES LEGISLATIFS ET REGLEMENTAIRES SUR LA DECENTRALISATION. ].
- ↑ Désolé | Treejack by Optimal Workshop. .
- ↑ (Frantsesez) «Réglementations - collectivités au Maroc» sites.google.com (Noiz kontsultatua: 2022-12-06).
- ↑ France-Niger. 2012-04-06.
- ↑ Ordonnance n°2010-56 du 17 Septembre 2010. Portant érection des communautés urbaines de Niamey, Maradi, Tahoua et Zinder en communes à statut particulier ou villes et les communes les component en arrondissements. .
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q30059
Multimedia: Arrondissements / Q30059
